چگونه درد دندان بعد از عصب کشی در کودکان کاهش مییابد؟
در این مقاله به موضوع درد دندان بعد از عصب کشی در کودکان میپردازیم. زمانی که متخصص عصب کشی برای کودکان، درمان ریشه را تجویز میکند، والدین ممکن است به هزاران موضوع فکر کنند. هر چند برای هر پدر و مادری یکی از ناراحتترین و دردناکترین دردها، دنداندرد فرزندانشان است؛ اما خبر خوب برای این دسته از والدین آن است که دنداندرد در کودکان را میتوان به مواردی محدود بسط داد. آنان بدون شک از خود خواهند پرسید که آیا عصبکشی دندانهایی که چند سال بعد میافتند و دندانهای دائمی جای آنان را میگیرند تا چه اندازه ضروری است؟ همچنین ممکن است والدین از خود بپرسند که آیا عصبکشی دندان کودکان، درد دارد و درد دندان کودکان بعد از عصبکشی تا چند روز ادامه مییابد.
آنچه در این مقاله میخوانید:
بهطور کلی دنداندرد یک علت اصلی دارد: التهاب و درد عصب دندان؛ بنابراین فرقی نمیکند که فرد کودک باشد یا بزرگسال؛ چرا که دندانهای شیری هم مانند دندانهای دائمی عصب دارند و تنها تعداد عصبها کمتر و ساختار آنان ضعیفتر است.
بنابراین، فهمیدن و شناسایی علت و محل درد بسیار مهم است و در این میان کودکان نمیتوانند؛ مانند بزرگسالان دقیقاً بگویند که کدام دندان آنان درد میکند. از همینرو بهتر است برای کاهش عوارض جانبی درمان ریشه دندان مانند درد دندان پس از ریشهدرمانی در کودکان به دندانپزشک اطفال یا متخصص حاذق مراجعه کنید.
دندانپزشکان بهطور معمول سعی میکنند به جای کشیدن دندان دائمی، دندان آسیبدیده و عفونیشده را مداوا کنند و فرقی نمیکند که این دندان شیری باشد یا دائمی. اما بسیاری از والدین با شنیدن کلمه عصبکشی نگران میشوند و پرسشهای زیادی برایشان به وجود میآید. یکی از این پرسشها آن است که عصبکشی در کودکان درد دارد و آیا کودکشان قادر به تحمل چنین دردی است یا خیر؟
بسیاری از مردم بر این تصورند، دندان شیری، ریشه و عصب ندارد؛ اما این دندانها هم تمامی اجزای یکدندان دائمی را دارند و به همین دلیل عصبکشی دندان کودکان درد دارد و حتی اگر درمان ریشه درست انجام نشود، ممکن است درد دندان بعد از عصبکشی در کودکان ادامه داشته باشد.
وقتی قرار است دندان شیری عصبکشی شود، پزشک قسمت آسیبدیده دندان را خارج کرده و بعد از آن دندان را با مواد مخصوص پر میکند. درمان ریشه دندان یا عصبکشی دندان شیری برای پیشگیری از عفونت دندان در کودکان بسیار ضروری است و اگر روند آن درست طی شود، میتواند درد دندان پس از عصبکشی در کودکان را به طور قابل محسوسی کاهش دهد.
اگر درد دندان پس از ریشهدرمانی در کودکان تا چند روز ادامه داشته باشد، کاملاً طبیعی است؛ اما چنانچه این درد شدید باشد یا التهاب دندان ترمیمشده به مرور زمان روند کاهشی نداشت باید با متخصص کودک مشورت کنید تا برای کاهش درد، اقدامات لازم را انجام دهد.
پس از درمان ریشه دندان شیری، ممکن است درد دندان بعد از عصبکشی در کودکان یا حساسیت در تاج دندان به سراغ کودک بیاید؛ همانطور که گفتیم این حساسیت در تاج دندان طبیعی است و پس از مدتی برطرف میشود. در چنین مواردی و در صورت نیاز، دندانپزشک اطفال برای کودک مسکن تجویز میکند.
اما بهطور کل برای کاهش درد دندان پس از ریشهدرمانی در کودکان میتوان دستورالعملهای زیر را انجام داد:
مسواک زدن مداوم کودک پس از ریشهدرمانی از التهاب و عفونت لثه جلوگیری میکند. کودکان میتوانند همانند قبل دندانهای خود را مسواک بزنند؛ البته بعد از ریشهدرمانی مواظب باشید که مسواک زدن به درستی انجام شده و فشار زیادی به دندان وارد نشود.
رعایت بهداشت دهان و دندان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و توصیه میشود کودک روزی حداقل 2 نوبت تحت نظر والدین، دندانهای خود را مسواک بزند.
در مورد زمان شروع خوردن و آشامیدن مواد غذایی بعد از ریشهدرمانی با دندانپزشک خود مشورت کنید تا درد دندان پس از عصبکشی در کودکان به حداقل ممکن برسد.
اگر دندانپزشک برای کودک شما آنتیبیوتیک تجویز کرد. حتماً آنتیبیوتیک را به طور کامل مصرف کنید.
هر چند در گذشته ریشهدرمانی دندانهای شیری امری رایج نبود؛ اما در سالهای اخیر دندانپزشکان به این باور رسیدهاند که حفظ و نگهداری دندانهای شیری به اندازه دندانهای دائمی اهمیت دارد.
بنابراین، این موضوع که درد دندان پس از ریشهدرمانی در کودکان اتفاق میافتد و کودک تحمل درد را دارد یا خیر اولویت دوم است؛ چرا که اگر دندانهای شیری زود از بین بروند، کشیده یا بیفتند، عوارض جانبی بسیاری خواهد داشت:
از جمله این عوارض میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- اختلال در جویدن
- بر هم خوردن نظم دندانهای دائمی
- رشد کج دندانهای دائمی
- اختلال در تکلم کودک
- نیاز به ارتودنسی در آینده
حال پیش از اینکه به پاسخ پرسش اصلی برسیم که آیا عصبکشی دندان کودکان درد دارد، بهتر است با آناتومی دندانهای شیری آشنا شویم. دندان شیری مانند دندان دائمی ریشههای کاملی دارد و زیر این دندانها، جوانه دندان دائمی جای گرفته است.
زمانی که کودک به سن رشد میرسد، این جوانهها شروع به رشد میکنند و باعث تحلیل ریشههای دندان شیری میشوند. هر قدر رشد دندانهای دائمی سریعتر باشد، ریشه دندانهای شیری زودتر تجزیه میشود و دندان شیری زودتر میافتد.
بنابراین حفظ دندان شیری تا زمان تکمیل رشد دندانهای دائمی بسیار مهم است و اگر دندانپزشک تشخیص داد که دندان کودک باید ریشهدرمانی شود، فکر نکنید که انجام این عمل ضروری نیست.
پس در پاسخ به پرسش اصلی باید گفت که بله عصبکشی دندان کودکان درد دارد و دندانپزشک مجبور به درمان ریشه دندان است و باید عفونت و آسیب دندان شیری را به طور کامل از بین ببرد؛ اما پیش از انجام کار، متخصص، دندان را بیحس میکند و کودک طی فرایند درمان، دردی نخواهد داشت.
در این میان بعد از اتمام کار، درد دندان پس از ریشهدرمانی در کودکان به دلیل حساسیت دندانی وجود دارد، ولی این درد بسیار جزئی است و پزشک برای کاهش درد دندان، داروهای ضد درد و ضد التهاب تجویز میکند.
ذکر این نکته نیز ضروری است که ممکن است پوسیدگی به عصبهای دندان شیری رسیده باشد و کودک هیچ دردی احساس نکند و پوسیدگی بالایی داشته باشد و اگر جدی گرفته نشود به عصب نیز سرایت میکند.
بنابراین، مشاهده علائم پوسیدگی دندان کودکان حتی به صورت جزئی میتواند نشانه پوسیدگی عمیق و حتی رسیدن عفونت به عصبها باشد؛ اگر پوسیدگی سریع تشخیص داده شود، درد دندان پس از ریشهدرمانی در کودکان به شدت کم میشود. انجام معاینات دورهای و عکسبرداری از دندانها در چنین شرایطی بسیار با اهمیت است.
چه علائمی نشان میدهند که دندان کودک احتیاج به عصبکشی دارد:
- حساسیت به سرما و گرما
- آبسه دندان و لثه
- عفونت و پوسیدگی دندان
- التهاب و قرمزی لثه
- درد شدید
- درد هنگام جویدن غذا
- شل شدن زودهنگام دندان شیری
مراحل ریشهدرمانی دندان شیری کودکان شبیه ریشهدرمانی دندان دائمی بزرگسالان است و عوارض آن نیز تفاوت چندانی با یکدیگر ندارد؛ اما عصبکشی در کودکان به اندازه بزرگسالان پیچیده نیست و به همین دلیل تورم و درد دندان پس از ریشهدرمانی در کودکان به سرعت از بین میرود؛ مگر اینکه بخش داخلی دندان (پالپ) به دلیل پوسیدگی شدید یا التهاب زیاد و عفونت، دچار آسیبهای شدیدی شده باشد. در کل باید گفت که دندانپزشکان اطفال از دو روش پالپوتومی یا در موارد پیشرفتهتر از پالپکتومی برای کاهش درد در کودکان استفاده میکنند.
روش پالپوتومی:
پالپوتومی یک روش درمانی برای برطرف کردن عفونت و پوسیدگی دندان شیری کودکان است. در این روش، قسمت آسیبدیده بافت عصبی دندان حذف میشود و پس از پاکسازی با مواد مناسب پر میشود.
مراحل انجام پالپوتومی به شرح زیر است:
- انجام عکسبرداری یا رادیولوژی
- کودک توسط دندانپزشک اطفال یا والدین آرام میشود.
- برای کاهش درد دندان پس از ریشهدرمانی در کودکان در صورت نیاز و بیقراری کودک، دندانپزشک از ژلهای بیحسکننده استفاده میکند.
- دندانپزشک با ایجاد برشهایی در دندان به بخشی از بافت عصبی دسترسی مییابد.
- بخشی از بافت عصبی آسیبدیده برداشته میشود و کانال ضد عفونی میشود.
- دندانپزشک با استفاده از مواد پرکننده دندان را پر میکنند.
- برای کاهش و جلوگیری درد دندان پس از ریشهدرمانی در کودکان، دندانپزشک در صورت نیاز میتواند مسکن تجویز کند.
مراحل انجام پالپکتومی به شرح زیر است:
- انجام عکسبرداری یا رادیولوژی
- کودک برای انجام این نوع از عصبکشی توسط دندانپزشک آرام میشود.
- دندانپزشک به منظور کاهش درد دندان پس از ریشهدرمانی در کودکان و طی فرایند عمل ریشهدرمانی در صورت بیقراری بیمار یا سن کم کودک از ژلهای بیحسکننده استفاده میکند. در برخی موارد ممکن است برای بیحسی کامل، دندانپزشک دست به تزریق بزند.
- دندانپزشک با ایجاد برشهایی در تاج دندان به ریشه و پالپ دندان میرسد.
- همه محتویات محفظه پالپ برداشته میشود که شامل بخش تاج و ریشه دندان نیز میشود.
- حفره به وجود آمده و کانال دندان با مواد ضدعفونیکننده پاکسازی میشود.
- حفره به وجود آمده با مواد مناسب پر میشود.
- دندانپزشک برای کاهش درد دندان پس از عصبکشی در کودکان، مسکن تجویز میکند.
در واقع در پالپوتومی تنها بخش بالای پالپ که در ناحیه تاج دندان قرار دارد برداشته میشود و از این روش برای درمان پوسیدگی و عفونت دندان شیری کودکان استفاده میشود؛ اما در پالپکتومی همه محتویات محفظه پالپ برداشته میشود که بخش تاج و ریشه دندان را در برمیگیرد. این روش، زمانی انجام میشود که به ریشهدرمانی عمیقتر و پیچیدهتر نیاز باشد.
از سوی دیگر درد دندان پس از ریشهدرمانی در کودکان ممکن است به دلیل انجام عصبکشی، ناموفق باشد. زیرا کانالهای دندان کودکان باریکتر از حد معمول است، پس ممکن است از دید دندانپزشک پنهان بماند و متخصص قادر به تشخیص درست آنان نباشد.
اگر چنین اتفاقی روی دهد، کودک بعد از ریشهدرمانی، درد بیوقفه خواهد داشت. در این شرایط احتمالا دندان دوباره عفونی شود و به ریشهدرمانی مجدد (ریاندو) نیاز باشد.
نگرانی دیگر والدین به غیر از درد دندان پس از ریشهدرمانی در کودکان، هزینه درمان است. هزینه ریشهدرمانی دندانهای شیری کودکان مانند تعرفه ریشهدرمانی در دندان از هر فردی به فرد دیگر متفاوت است و به عوامل متعددی بستگی دارد که از جمله آنان میتوان به مواردی مانند آنچه در ادامه میآید، اشاره کرد:
- تعداد کانالهای ریشهدرمانی شده
- کیفیت مواد پر کردنی دندان
- هزینه روکش (در صورت نیاز)
- ترمیم جدارههای دندان
- هزینه دستمزد پزشک
البته ناگفته نماند که تعرفههایی که سالانه برای خدمات دندانپزشکی انجام میشود، معمولاً درست و دقیق نیستند و تعرفهها در کلینیکها بسته به ارائه خدمات متفاوت هستند؛ همچنین باید گفت که برخی از بیمههای تکمیلی بخشی از هزینههای درمان را پرداخت میکنند و این بازپرداخت شامل هزینه ریشهدرمانی کودکان نیز میشود.
برای اطلاع دقیق از میزان بازپرداخت بهتر است با نمایندگی بیمه خود تماس بگیرید و بپرسید که آیا هزینه عصبکشی دندانشیری نیز مشمول پوششهای بیمهای آنان میشود یا خیر؟
دندانپزشک اطفال معمولاً داروهای ضد درد تجویز میکند و مصرف آنتیبیوتیکها در موارد بسیار محدود توصیه میشود. لازم است که این داروها در زمان مناسب مصرف شوند و سرخود به کودک دارویی داده نشود.
مراقبتهای لازم برای کاهش درد دندان پس از ریشهدرمانی در کودکان:
اجتناب از نوشیدنیهای داغ و سرد: پس از انجام ریشهدرمانی مراقب باشید که کودکانتان نوشیدنیهای سرد و گرم نخورند. این نوشیدنیها دندان و لثه را حساس میکنند و در نتیجه درد دندان پس از ریشهدرمانی در کودکان زیاد میشود.
کمپرس گرم: اگر کودکتان نتوانست درد دندان پس از ریشهدرمانی را تحمل کند، میتوانید برای او از کمپرس گرم استفاده کنید. فقط کافی است دستمال حولهای گرمشده را روی محل درد قرار دهید.
استفاده از آبنمک: آبنمک میتواند به عنوان یک ضد عفونیکننده طبیعی برای کاهش عفونت دندان بعد از ریشهدرمانی باشد و برای کنترل درد دندان پس از ریشهدرمانی در کودکان مفید باشد. یک قاشق چایخوری نمک را در یک لیوان آب گرم حل کنید؛ سپس از کودک خود بخواهید تا آن را قرقره کند.
استفاده از گیاهان دارویی: گیاهان دارویی مانند نعناع، آویشن و چای سبز میتوانند به کاهش درد دندان پس از ریشهدرمانی در کودکان کمک کنند. این گیاهان را هم دمکرده و بعد از خنک شدن، دهان کودکان را با آن شستوشو دهید.
رعایت تغذیه سالم: مصرف مواد غذایی سالم و کاهش مصرف مواد قندی و استفاده از خوراکیهای کم شیرین میتواند به پیشگیری از پوسیدگی دندان و طول عمر دندان ریشهدرمانی شده کمک کند. پس بهتر است تا میتوانید مانع خوردن مواد غذایی شیرین توسط کودکانتان شوید.
بار دیگر باید تأکید کنیم که میان یک فرد بزرگسال و یک نوجوان و کودک فرقی وجود ندارد، در هر صورت ریشهدرمانی نقش مؤثری در کاهش دنداندرد و حفظ دندانهای دائمی افراد دارد. اگر درد دندان بعد از عصب کشی در کودکان شدید نباشد طبیعی است و نباید والدین نگران این موضوع باشند و به دلیل درد، ترمیم دندان کودکان را به تعویق بیندازند؛ همچنین باید گفت که اگر میخواهید فرزندانتان درد دندان را بعد از عصب کشی تجربه نکنند به جای به تعویق انداختن درمان ریشه دندان، بهتر است چکاپهای دورهای دندانپزشکی را هر سه الی شش ماه انجام دهید؛ اگر پوسیدگی دندان در مراحل ابتدایی تشخیص و درمان شوند، دیگر به انجام اقدامات پیچیدهتر مانند عصبکشی دندان نیاز نیست. ما در کلینیک فوق تخصصیمان در این مسیر کنار شما هستیم. دندانپزشک اطفال و متخصصان حاضر در کلینیک ما با آماده کردن محیطی آرام به کودک شما کمک میکنند تا استرس و فشار کمتری را تجربه کند. در کلینیک ما با استفاده از تجهیزات نوین، عوارض جانبی ریشه درمانی به حداقل میرسد و بدون شک درد دندان بعد از عصبکشی کوتاهمدت و بسیار حداقلی خواهد بود.