چرا جراحی ریشه دندان ضروری است؟ نکات مهمی که باید بدانید
جراحی ریشه دندان یکی از پیچیده‌ترین و ضروری‌ترین روش‌های درمانی دندانپزشکی است که در صورتی که مشکلاتی مانند عفونت، التهاب یا آسیب‌های ریشه‌ای دندان به موقع درمان نشوند، می‌توانند عوارض خطرناکی به همراه داشته باشند. این مشکلات ممکن است به ایجاد دردهای مزمن، آسیب به دندان‌های مجاور و حتی انتشار عفونت به سایر نواحی بدن منجر شوند. بسیاری از افراد به اشتباه این علائم را نادیده می‌گیرند و تصور می‌کنند که وضعیت بهبود خواهد یافت، اما در حقیقت، درمان فوری و تخصصی نیاز است.
در این مقاله به بررسی این عارضه، علل ضرورت آن و مراحل مختلف این درمان می‌پردازیم. با مشاوره و درمان توسط متخصص ریشه دندان، می‌توانید از عوارض جدی پیشگیری کرده و روند بهبودی سریع‌تری را تجربه کنید. این مقاله شما را در مسیر سلامت دندان‌ها و جلوگیری از مشکلات جدی‌تر هدایت خواهد کرد.
آنچه در ادامه میخوانید:
جراحی ترمیم ریشه دندان یک روش درمانی نسبتا متداول است که در آن، بخش انتهایی ریشه دندان و نواحی عفونی اطراف لثه حذف می‌شود. ساختار دندان از لایه‌های مختلفی تشکیل شده است که شامل مینا، عاج و هسته نرم داخلی است. این هسته که به پالپ معروف است، حاوی اعصاب، رگ‌های خونی و بافت‌های هم‌بند می‌باشد و به ریشه دندان متصل است. در صورتی که پوسیدگی یا عفونت به پالپ وارد شود، ممکن است التهاب ایجاد شود و در موارد شدید، پالپ کاملاً از بین برود. در چنین شرایطی، جراحی ریشه می‌تواند به عنوان راه حلی برای حفظ دندان و جلوگیری از کشیدنش پیشنهاد شود.
دندان‌پزشک عمومی ممکن است به دلایل مختلفی جراحی ریشه را تجویز کند، ولی شایع‌ترین دلیل آن، حذف عفونت در انتهای ریشه دندانی است که قبلاً درمان عصب‌کشی یا ریشه را پشت سر گذاشته است. در ادامه این مقاله، تفاوت میان عصب‌کشی و جراحی درمان ریشه دندان به طور کامل توضیح داده خواهد شد. به طور کلی، دندان‌های عصب‌کشی شده می‌توانند برای مدت زمان طولانی باقی بمانند، اما گاهی ممکن است مجدداً دچار عفونت و درد شوند؛ در چنین شرایطی، جراحی ریشه برای برداشتن بافت‌های آسیب‌دیده و عفونی، به عنوان روشی برای حفظ دندان به کار می‌رود.
در صورت انجام صحیح و به موقع جراحی ریشه، نیاز به کشیدن دندان نخواهد بود. بسیاری از بیماران حاضر به کشیدن دندان خود نیستند، زیرا این کار می‌تواند بر ظاهر آنها تأثیر منفی بگذارد و همچنین ترمیم دندان از طریق روش‌هایی چون ایمپلنت هزینه‌بر است. جراحی درمان ریشه دندان معمولاً از موفقیت بالایی برخوردار است، با این حال در برخی موارد، به دلیل عواملی که خارج از کنترل دندان‌پزشک هستند، نتایج درمان ممکن است رضایت‌بخش نباشد. برخی از دندان‌ها ممکن است دارای کانال‌ها یا شاخه‌هایی باشند که شناسایی آنها دشوار است. در صورتی که این نواحی دچار عفونت شوند، احتمال موفقیت جراحی کاهش می‌یابد. در چنین شرایطی، ممکن است دوباره عمل جراحی توصیه نشود و کشیدن دندان آخرین گزینه باشد.
پس از جراحی درمان ریشه دندان ، بیماران ممکن است دچار درد، تورم و خونریزی مختصر شوند که این امر کاملاً طبیعی است. اما در صورتی که این علائم ادامه پیدا کرده و یا درد و تورم اطراف دندان یا لثه بهبود نیابد، احتمالاً جراحی ریشه موفقیت‌آمیز نبوده است و باید هرچه سریع‌تر با متخصص ریشه مشورت شود.
جراحی ترمیم ریشه دندان و عصب‌کشی دو روش درمانی متفاوت هستند که برای رفع مشکلات دندان‌های آسیب‌دیده یا آلوده به کار می‌روند. به طور کلی، هدف درمان ریشه حفظ دندان و جلوگیری از کشیدن آن است، در حالی که عصب‌کشی بیشتر برای کنترل درد و درمان عفونت‌های موجود در پالپ دندان انجام می‌شود. بر اساس شرایط دندان، دندان‌پزشک ممکن است یکی از این دو روش را انتخاب کند. گاهی اوقات، عصب‌کشی گزینه بهتری است، در حالی که در موارد دیگر، جراحی درمان ریشه دندان راه‌حل مناسب‌تری به نظر می‌رسد. برای تشخیص دقیق و درمان مناسب، مشورت با دندان‌پزشک و انجام تصویربرداری‌های لازم ضروری است.
تفاوت‌های اصلی بین این دو روش به شرح زیر است:
جراحی ترمیم ریشه دندان
در این روش، پس از برداشتن پالپ آسیب‌دیده، کانال‌های ریشه تمیز و سپس پر می‌شوند. در نهایت، دندان ترمیم و بازسازی می‌شود. این روش معمولاً زمانی ضروری است که ساختار دندان به دلیل پوسیدگی شدید، ترک یا آسیب عفونی دچار مشکلات جدی شود.
عصب‌کشی دندان
در این روش، عصب دندان که درون کانال ریشه قرار دارد برداشته می‌شود. در این حالت، دندان به طور کامل حفظ می‌شود و پس از انجام عصب‌کشی، دندان ترمیم و پر می‌گردد.
علائم و دلایل نیاز به جراحی درمان ریشه دندان:
- درد شدید و مداوم در دندان
- حساسیت به گرما و سرما
- تورم و قرمزی در لثه
- تغییر رنگ دندان به سیاه یا قهوه‌ای
- شکستن دندان
- آسیب به پالپ دندان
- پوسیدگی شدید دندان
- آسیب‌های تروماتیک یا عفونت‌های شدید
- نیاز به ترمیم دندان بعد از جراحی دندان‌عقل
- درمان‌های مکرر و طولانی مدت توسط دندان‌پزشک
علائم و دلایل نیاز به عصب‌کشی:
- درد در دندان
- حساسیت به گرما و سرما
- درد هنگام جویدن
- تورم و قرمزی در لثه
- ایجاد آبسه در لثه
در نهایت، درمان ریشه یا عصب‌کشی برای تمامی دندان‌ها ضروری نیست و بستگی به دلایل بروز درد یا سایر علائم دارد. علاوه بر این، لازم به ذکر است که همیشه برای درمان ریشه نیاز به جراحی نیست و در برخی موارد می‌توان از روش‌های غیرجراحی نیز برای درمان دندان استفاده کرد.
برخی از ما فکر می‌کنیم که جراحیکردن ریشه تنها مختص به دندان‌های عقب است اما درمان ریشه برای دندان‌های جلو نیز انجام می‌شود. همچنین بر این باوریم که دندان‌های شیری نیازی به درمان ریشه یا جراحیکردن ریشه ندارند؛ اما کار این دندان‌ها هم ممکن است به درمان ریشه و جراحی بکشد. دندان‌های شیری کاملاً شبیه دندان‌های دائمی هستند و سلامت آنها به‌سلامت دندان‌های دائمی کمک می‌کند. پوسیدگی و آسیب این دندان‌ها هم قابل‌درمان است و پوسیدگی، علاوه بر درد و عفونت می‌تواند برای سلامت کودک هم خطرناک باشد.
فرایند جراحی ترمیم ریشه دندان در چند مرحله صورت می‌گیرد و انجام درست و اصولی آن مستلزم معاینات و رادیوگرافی از دندان است. این مرحله به ترتیب عبارت‌اند از:
عکس‌برداری و رادیوگرافی
در ابتدا، دندان‌پزشک برای بررسی وضعیت دندان و میزان عفونت درخواست انجام عکس‌برداری و رادیوگرافی می‌دهد.
بی‌حسی
پس از بررسی دندان، دندان‌پزشک با استفاده از مواد بی‌حس‌کننده، دندان را بی‌حس و کمی از تاج دندان را برمی‌دارد تا سطح پوسیده از بین برود و به ریشه دسترسی پیدا کند.
تخلیه پالپ عفونی‌شده
پس از دسترسی به ریشه، کانال ریشهی دندان به‌خوبی از پالپ عفونی‌شده تخلیه می‌شود. در اینجا عروق عصبی پالپ نیز به‌طور کامل از بین می‌روند تا در آینده درد مجدداً به سراغ فرد بیمار نیاید.
حذف بافت‌های آسیب‌دیده
در این مرحله، بافت‌های آسیب‌دیده از داخل ریشهی دندان حذف و کانال ریشه با استفاده از محلول‌های ویژه کاملاً تمیز می‌شود.
پر کردن کانال‌های ریشه
پس از پاک‌سازی و ضدعفونی‌کردن کانال‌های ریشه، آنها با مواد ویژه پر می‌شوند و درنهایت یک پانسمان موقت روی دندان قرار می‌گیرد.
ترمیم دندان
درنهایت، دندان به‌طور کامل پر و ترمیم می‌شود.
مدت‌زمان جراحی ترمیم ریشه دندان بستگی به میزان آسیب‌دیدگی دندان و تعداد ریشه‌های دندان دارد. در برخی موارد، جراحیکردن ریشه ممکن است یک تا 2 ساعت طول بکشد؛ درحالی‌که این جراحی در موارد محدود ممکن است تا چندین جلسه درمانی و به مدت چند هفته نیز زمان‌بر باشد.
از سوی دیگر قیمت عمل‌کردن ریشهی دندان نیز تابع عوامل مختلف است که ما در انتهای مطلب به‌طور مفصل آن را برای شما توضیح خواهیم داد.
پس از مشاوره با دندان‌پزشک و متخصص درمان ریشه می‌توانید برای انجام جراحیکردن ریشه آماده شوید. بهتر است پیش از آغاز جراحی تمامی پرسش‌های که در ذهن دارید را از پزشک خود بپرسید. همچنین، در روز جراحی، بهتر است از مصرف غذاهای سنگین و سفت خودداری و به‌جای آن، مایعات خنک مانند آب، شیر، آب‌میوه و یا سوپ میل کنید.
اگر بیماری زمینه‌ای دارید یا داروی خاصی مصرف می‌کنید، قبل از جراحی به دندان‌پزشک خود اطلاع دهید تا از بروز عوارض جدی و تداخلات دارویی جلوگیری شود. برخی از داروها مانند آسپرین و داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) می‌توانند باعث خونریزی بیشتر شوند و باید قبل از جراحی از مصرف آنها خودداری کرد.
همچنین پیش از جراحیکردن ریشه از مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک‌ها خودداری کنید، حتی اگر دندان و لثه شما عفونی‌شده باشد. بااین‌حال، در برخی موارد، دندان‌پزشک ممکن است برای کنترل عفونت دندان، داروهای خاصی را برای بیمار تجویز کند.
خطرات ناشی از جراحی درمان ریشه دندان معمولاً نادر هستند و برخی عوارض مانند عفونت یا آسیب عصبی ممکن است در بسیاری از درمان‌ها و حتی زمان عصب‌کشی هم رخ بدهند و این عوارض محدود به درمان یا جراحیکردن ریشه نمی‌شود. اگر دندان‌پزشک شما مهارت کافی داشته باشد، این عوارض حداقلی خواهند بود؛ اما ممکن است شما یکی از عوارض زیر را بعد از جراحی تجربه کنید:
- عفونت
- خونریزی
- درد
- آسیب به بافت‌های اطراف
برای پیشگیری از خطرات جراحی ترمیم ریشه دندان، بهتر است پس از جراحی به توصیه‌های دندان‌پزشک خود به‌خوبی و کاملاً عمل کنید و از مصرف قهوه، چای، الکل و سیگار خودداری کنید.
مراقبت از دهان
پس از جراحی درمان ریشه دندان در دوره‌های منظم به دندان‌پزشک مراجعه کنید تا پیش از بروز مشکلات جدی، مشکلات کوچک را تشخیص دهید و درمان کنید.
مصرف آنتی‌بیوتیک
در صورت تجویز دندان‌پزشک، آنتی‌بیوتیک‌ها را در فواصل معین و به همان میزان که دندان‌پزشک تجویز کرده، مصرف و آنان را سرخود قطع نکنید.
استفاده از یخ
استفاده از یخ برای کاهش تورم و درد پس از جراحی درمان ریشه دندان مفید است.
استفاده از مسکن‌ها
در صورت نیاز، می‌توانید از مسکن‌ها استفاده کنید. معمولاً دندان‌پزشک آنها را برای شما تجویز خواهد کرد.
رعایت تغذیه سالم
رعایت تغذیه سالم و مصرف غذاهایی که حاوی ویتامین سی و آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی هستند، به شما کمک می‌کند تا سیستم ایمنی بدن خود را تقویت و از عفونت‌ها جلوگیری کنید.
رعایت بهداشت دهان
رعایت بهداشت دهان و مسواک‌زدن به‌درستی، به شما کمک می‌کند تا از بروز عفونت‌های دهان جلوگیری کنید.
استراحت
پس از جراحی، بهتر است استراحت کافی داشته باشید و فعالیت‌های سنگین را به تعویق بیندازید.
همچنین در یک تا دو ساعت اول بعد از انجام جراحیکردن ریشه چیزی نخورید و پس از آن، غذاهای نرم و خنک مصرف و از خوردن غذاهای سفت و سنگین جدا خودداری کنید. در اینجا باید گفت که استفاده از محلول آب گرم و نمک برای شست‌وشوی دهان، یک روش سنتی برای کاهش عفونت است که در برخی موارد مفید هم است. بااین‌حال، بهتر است قبل از استفاده از هرگونه روش خانگی برای کاهش عفونت، با دندان‌پزشک خود مشورت کنید. دندان‌پزشک شما ممکن است به شما روش‌های دیگری برای کاهش عفونت توصیه کند که مناسب شرایط شماست.
بله جراحی درمان ریشه دندان ممکن است دردناک باشد، اما باتوجه‌به نوع جراحی، درد هم متفاوت است. در بعضی موارد، دندان‌پزشک ممکن است از داروهای مسکن قبل و بعد از جراحی استفاده کند تا شدت درد را کاهش دهد. معمولاً بعد از گذشت چند روز درد ناشی از جراحیکردن ریشه کاهش می‌یابد؛ اما اگر درد شدید همراه با خونریزی و دیگر علائم غیرمعمول داشتید، بدون فوت وقت با دندان‌پزشک خود تماس بگیرید.
از سوی دیگر باید گفت، برای جراحی دندان از دو نوع بیهوشی موضعی و کامل استفاده می‌شود. در بیهوشی موضعی، دندان‌پزشک تنها منطقه خاصی را می‌کند؛ اما در بیهوشی کامل، شما به‌طور کامل بی‌حس می‌شوید و در طول جراحی بیدار نیستید. نوع بیهوشی مورداستفاده بستگی به نوع جراحی و وضعیت دندان‌ها دارد.
در برخی از موارد، بیهوشی کامل برای جراحی ترمیم ریشه دندان خطرناک است؛ اما اگر با استفاده از تجهیزات مناسب انجام شود، خطرات آن کاهش می‌یابد. برخی از عوارض جانبی بیهوشی کامل شامل تهوع، استفراغ، سرگیجه، خواب‌آلودگی، تنگی نفس و حتی خطر ایجاد مشکلات قلبی و تنفسی می‌شود. به همین دلیل، برای جراحیکردن ریشه، بهتر است با پزشک خود درباره نوع بیهوشی مشورت کنید.
وقتی‌که دندان‌درد به سراغ افراد می‌رود، به‌غیراز دردناک و سخت بودن مراحل درمان، آن چیزی که ذهن هر شخصی را به خود مشغول می‌کند، قیمت عمل ریشهی دندان است. این جراحی‌ها معمولاً پرهزینه هستند و هرچند همه ساله نرخ‌های مصوبی به‌طور رسمی اعلام می‌شود، اما متأسفانه قیمت‌ها متفاوت است.
هزینه جراحیکردن ریشهی دندان بسته به موارد مختلفی مانند محل و شهر کلینیک، تعداد ریشه‌های دندان، میزان تخریب دندان و شدت جراحی متفاوت است. همچنین، هزینه جراحی ترمیم ریشه دندان ممکن است بسته به تعداد جلسات موردنیاز برای درمان، نوع بیهوشی و داروهای موردنیاز پس از جراحی نیز متفاوت باشد.
به‌طورکلی، قیمت جراحیکردن ریشهی دندان در ایران بین 2 تا 8 میلیون تومان تخمین زده می‌شود. به‌هرحال، برای اطلاعات دقیق‌تر در مورد هزینه جراحیکردن ریشه، بهتر است با کلینیک دندانپزشکی موردنظر خود تماس بگیرید و با پزشک در مورد قیمت مشاوره کنید.
اما خوشبختانه باید گفت که در سال‌های گذشته تمهیداتی برای پوشش هزینه‌های دندانپزشکی در نظر گرفته‌شده و برخی از بیمه‌های سلامت بخشی از هزینه‌ها را پرداخت می‌کنند. از سوی دیگر، هزینه جراحیکردن ریشهی دندان در برخی از بیمارستان‌های دولتی کمتر از دیگر مراکز است. همچنین بسیاری از شرکت‌های بیمه خصوصی و دولتی پرداخت هزینه‌های جراحی ترمیم ریشه دندان را در تعرفه‌های خود گنجانده‌اند و همان‌طور که می‌دانید بسته به نوع بیمه و پوشش‌های آن، میزان جبران این هزینه‌ها متفاوت است.
سخن پایانی
جراحی ریشه دندان یکی از ضروری‌ترین درمان‌ها برای مشکلات ریشه‌ای دندان است که باید به موقع انجام شود. در صورتی که مشکلات ریشه دندان مانند عفونت یا آسیب به درستی درمان نشوند، می‌توانند عوارض جدی‌تری ایجاد کنند، از جمله آسیب به دندان‌های مجاور، گسترش عفونت به سایر قسمت‌های دهان و حتی بدن. بسیاری از افراد تصور می‌کنند که درد و ناراحتی‌های ناشی از این مشکلات موقتی است، اما این تصورات ممکن است منجر به تأخیر در درمان و بروز مشکلات پیچیده‌تر شوند.
اگر شما نیز با چنین مشکلاتی مواجه هستید، تأخیر در درمان می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد. با مراجعه به متخصص ریشه دندان، می‌توانید از این مشکلات پیشگیری کرده و روند درمانی سریع و کارآمدی را آغاز کنید. متخصصان ما در کلینیک با استفاده از روش‌های پیشرفته جراحی و مراقبت‌های پس از عمل، به شما کمک خواهند کرد تا از عوارض خطرناک جلوگیری کرده و به بهبودی سریع دست یابید. اگر دندان شما نیاز به درمان ریشه دارد، همین حالا برای مشاوره و جراحی تخصصی به کلینیک ما مراجعه کنید. سلامت دندان‌های شما برای ما اولویت دارد.