مهم‌ترین دلایل جا ماندن ریشه دندان پس از کشیدن و چگونگی رفع آن
بعد از کشیدن دندان، یکی از مشکلات شایع که ممکن است برای برخی افراد پیش آید، جا ماندن ریشه دندان بعد از کشیدن است. این مشکل به دلیل ناتمام بودن فرآیند کشیدن دندان یا شرایط پیچیده ریشه‌ها به وجود می‌آید. اگر ریشه دندان به درستی برداشته نشود، می‌تواند منجر به عفونت، درد شدید، و حتی آسیب به ساختارهای اطراف شود. این وضعیت به هیچ عنوان نباید نادیده گرفته شود، زیرا عواقب آن می‌تواند به مشکلات بلندمدت و جدی‌تری مانند آبسه و مشکلات لثه منجر شود. در چنین شرایطی، مراجعه به متخصص ریشه دندان برای تشخیص و درمان دقیق امری ضروری است. در این مقاله، به بررسی دلایل این معضل و روش‌های مؤثر برای رفع این عوارض خطرناک خواهیم پرداخت تا شما را با راهکارهایی آشنا کنیم که می‌تواند به سلامت دهان و دندان شما کمک کند.
آنچه در ادامه میخوانید:
کشیدن دندان یک روش درمانی نیست و فقط در موارد خاصی انجام می‌شود. با وجود این که دندانپزشکان تمام تلاش خود را برای حفظ و نگهداری دندان انجام می‌دهند اما در برخی موارد ازکشیدن یا برداشتن دندان همچنان به عنوان یک گزینه درمانی اصلی برای بیماری‌های دهان و دندان استفاده می‌شود. امروزه به دلیل عوامل مختلفی مانند تغییر سبک زندگی، افزایش دانش و تحصیلات، تقاضای زیادی برای زیبایی‌شناسی دندان و دهان وجود دارد. همه دوست دارند جذاب به نظر برسند و لبخندی زیبا بر لب داشته باشند.
پیشرفت داروها و ابزار دندانپزشکی توانسته به این خواسته مردم کمک کند. در واقع این مسیر فقط با کشیدن دندان هموار نمی‌شود و نیاز به ترمیم و نگهداری هم دارد . از این رو برای جایگزینی دندانهای پوسیده یا دارای عفونت با سست معمولا از شیوه ایمپلنت استفاده می‌شود که برای 90 درصد افراد حداقل تا 15 سال ماندگاری دارد ایمپلنت دندان این روزهاست به استاندارد تبدیل شده است.
البته در عین حال فقط برای ایجاد لبخندی که چهره و انتظارات بیمار را برآورده کند، کشیدن دندان پیشنهاد نمی‌شود. لیز خوردن یا انجام فعالیتهای ورزشی سنگین، دندان قروچه از علل اصلی شکستن ریشه هستند که منجر به کشیدن دندان می‌شود و اگر شما مدام در شرایطی قرار بگیرید که مجبور به کشیدن دندان بشوید ممکن است عارضه جا ماندن ریشه دندان پس از کشیدن برایتان اتفاق بیفتد.
برخی دیگر از دلایلی که دندانپزشکان به بیماران پیشنهاد کشیدن دندان را می‌دهند می‌توان به صورت زیر دسته‌بندی کرد :
پوسیدگی شدید
پوسیدگی شدید و گسترده دندان به نحوی که عفونت به درون پالپ یا مغز دندان نفوذ کرده باشد .
بیماری لثه
هنگامی که بیمار دچار بیماری لثه شده باشد و در واقع بافت لثه اطراف دندان‌هایش از بین رفته باشند .
کوچک بودن فک
گاهی در سنین نوجوانی و حتی بزرگتر، به دلیل کوچک بودن فک و فشردگی دندانها، رشد و رویش آنها با اختلال همراه شده و نظم آنها به هم ریخته و از سقف دهان یا از درون فک دندانها به صورت نامیزان بیرون می‌آیند.
دندان عقل
معمولا افراد زیادی درگیر کشیدن دندان عقل خود (4 دندانی که قرار است در جوانی رشد کنند) می‌شوند، اما در بیشتر افراد درون لثه به صورت نهفته و رشد نکرده باقی می‌مانند و باعث ایجاد عفونت و مشکل در دهان می‌شوند.
عامل سن و سال
در افراد مسن نیز دندانها به دلیل سن بالا و برخی بیماری‌ها پوسیده یا خرد شده‌اند و از این رو برای این که دچار آسیب بیشتر نشوند کشیدن دندان تجویز می‌شود.
ضربه یا تصادف
هنگامی که بر اثر ضربه یا تصادف یا افتادن بخش زیادی از ریشه دندان نابود شده باشد و امکان ترمیم آن وجود نداشته باشند. اگر می‌خواهید اطلاعات بیشتری درباره باقی ماندن بخش ریشه دندان به دست بیاورید با ما همراه باشید.
هرچند در آمار آمده است که احتمال جاماندن ریشه دندان بعد از کشیدن وجود دارد اما معمولا باید دندانپزشکان به بهترین شکلی فرآیند کشیدن دندان را انجام دهند. طبق تحقیقاتی که انجام شده اگر دندانپزشک تبحر کافی نداشته باشد، اگر ریشه‌های دندان خمیده باشند، اگر دندان دچار عفونت ، کیست باشد یا لثه دچار آپسه و التهاب باشد امکان این که دندانپزشک نتواند به خوبی کشیدن دندان را انجام دهد وجود دارد. از این رو حتما باید برای رادیوگرافی بعد از کشیدن دندان اقدام شود. هنگامی در نهایت قرار می‌شود تا دندانپزشکان برای کشیدن دندان اقدام کنند، اگر عوامل زیر بررسی نشود، احتمال جاماندن ریشه دندان بعد از کشیدن وجود دارد.
تعداد، اندازه و شکل ریشه دندان باید بررسی شود. اگر ریشه دندان بسیار کوچک یا شکسته باشد، ممکن است خارج کردن آن آسان نباشد. همچنین اگر ریشه دندان دارای پیچ یا خمیدگی باشد یا به فک جوش خورده باشد، برای بیرون آوردن کامل آن باید دقت ویژه انجام شود. در غیر اینصورت عارضه جا ماندن دندان بعد از کشیدن اتفاق می‌افتد.
برای این که جاماندن ریشه دندان بعد از کشیدن رخ ندهد، داشتن عکس از استخوان فک و لثه در محل دندان ضروری است. باید شرایط فک و لثه از نظر میزان سلامت بررسی شود، اگر لثه دچار عفونت، التهاب، خونریزی یا ... باید حتما اول برای درمان لثه اقدام شود تا بدن درگیر خطر سرایت عفونت به بقیه اعضا نشود. اگر لثه دارای بافتهای عفونی یا التهابی است ، حتما در نظر گرفته شود و برای بهبود آن بعد از کشیدن دندان نیز دارو تجویز شود و درمان به صورت کامل انجام شود. اگر استخوان فک دچار مشکلاتی نظیر شکستگی و آسیب‌دیدگی است ، حتما بررسی دقیق شود تا روند کشیدن دندان آسان‌تر انجام شود.
وضعیت جسمی و حال روحی افراد نیز برای برنامه‌ریزی در کشیدن دندان افراد تاثیر زیادی دارد. با بیمار باید حتما و به طور دقیق صحبت و گفتگو شود و او را برای عوارض و نتایج از دست دادن دندان راهنمایی کرد. همچنین باید روش‌هایی که برای جایگزین کردن جای خالی دندان به او پیشنهاد می‌شود به طور دقیق توضیح داده شود. همچنین فرق روش‌هایی مانند ایمپلنت، بریج یا گذاشتن روکش دقیق و با جزییات بیان شود تا بیمار در کمال آرامش به انتخاب دندانپزشک اعتماد کند و در میانه درمان از آن منصرف نشود. اگر شما مضطرب باشید و زیاد زیر دست دکتر تکان بخورید امکان بروز هر عارضه از جمله باقی ماندن بخش ریشه دندان برایتا اتفاق بیفتد.
این موارد اگر دقیق و برنامه‌ریزی شده انجام نشود، احتمال خطا زیاد است.
همچنین در یک مورد هم هست که بخشی از ریشه با صلاحدید دندانپزشک در لثه جا می‌ماند. در روش همی سکشن دندانی که دچار عفونت یا آسیب‌دیدگی شدید شده و چندین ریشه دارد به دو قسمت تقسیم می‌شود . در این شیوه بخش ملتهب، عفونی یا آسیب‌دیده به طور کامل پاکسازی می‌شود و از دندان جدا می‌شود. به این صورت بخشی از ریشه دندان که سالم است همچنان بعد از کشیدن در دهان جا می‌ماند و برای بقیه این ریشه به وسیله روکش یا پروتز عاج دندان درست می‌شود تا بتوان از آن به عنوان یک دندان استفاده کرد. این روش سبب می‌شود تا بخش سلامت دندان باقی بماند و از کشیدن دندان به طور کامل جلوگیری می‌شود.
برای این روش حتما آمپول بی حس کننده زده می‌شود و در طول درمان معمولا بیمار درد کمتری احساس می‌کند اما چون فرآیند سختی در پیش است ، پس از کشیدن دندان و درمان ممکن است با درد، تورم، خونریزی یا عفونت همراه شود. در ژورنال‌های دندانپزشکی به عوارضی همچون آسیب به عصب چانه یا لثه برای این شیوه اشاره شده است. البته این شیوه مزایایی نیز دارد مانند حفظ دندان طبیعی ، حفظ عملکرد و زیبایی دندان و هزینه کمتر نسبت به کاشت ایمپلنت!
در مواردی که با توضیحات و تجویز دندانپزشک، بیمار می‌پذیرد که تنها راه کشیدن دندان است باید با انجام کارهایی دقیق و جزیی از باقی ماندن بخش ریشه دندان آن جلوگیری شود. برخی از این موارد را در زیر به طور فهرست‌وار اشاره می‌کنیم. بیمار نیز این موارد را از دندانپزشک خود درخواست کند و حتما با او در میان بگذارد . در نظر داشته باشید هرچند درمان ریشه دندان مسیری چندماهه و دردناک است و شاید به از دست دادن دندان منجر شود، اما معمولا پیش از کشیدن دندان پیشنهاد می‌شود و تمام دندانپزشکان سعی می‌کنند این مرحله را انجام دهند بعد پیشنهاد از دست دادن یا کشیدن دندان را به بیمار بدهند.
اگر بیمار پس از شنیدن توضیحات به دلیل ترس از میزان درد یا اضطراب توان کشیدن دندان را در خود ندید و اعلام انصراف کرد، حتما برای او نسخه‌ای همراه با داروهای ضدعفونی و ضدالتهاب تجویز شود تا مشکلات ناشی از دندان به بقیه بدن سرایت پیدا نکند. زیرا گسترش عفونت می‌تواند بیمار را درگیر بیماری‌های سخت و حتی بستری شدن در بیمارستان بکند. اضطراب باقی ماندن بخش ریشه دندان می‌تواند پروسه کشیدن دندان را برای شما دشوارتر کند.
معمولا برای بیماران مسن به دلیل احتمال سستی دندان نیاز به مراقبت‌های بیشتر است، به دندانپزشکان پیشنهاد شده است اگر تبحر چندانی ندارند در این زمینه ندارند از شروع درمان خودداری کنند و فرد را به همکار دیگر معرفی کنند. چرا که احتمال باقی ماندن بخش ریشه دندان برای آنها وجود دارد.
روش آتروماتیک یا روش عمودی
این روش‌ها جزء روش‌های کمتر تهاجمی هستند و طبق تحقیقات انجام شده، بهترین شیوه برای درآوردن ریشه‌های نهفته یا جوش خورده به ف ، پوسیده یا از هم پاشیده است. در این شیوه که بدون چپ و راست کردن فورسپس در دهان انجام می‌شود، سعی می‌شود تا دندان بیمار با کمترین آسیب به بافت لثه‌ها و استخوان فک از دهان او به صورت کامل خارج شود.
روش اتروماتیک یک روش جدید و پیشرفته برای کشیدن دندان است و دندانپزشک فقط نیروی عمودی به دندان وارد می‌کند. در این روش احتمال باقی ماندن ریشه دندان پس از کشیدن تقریبا وجود ندارد. البته در این روش دندانپزشک از ابزار جدید استفاده می‌کند و ریشه دندان و بخشهای باقیمانده آن را به صورت کامل یا تکه تکه از درون استخوان فک و لثه خارج می‌کند.
حتما پس از انجام درمان رادیوگرافی انجام شود تا باقی ماندن ریشه دندان پس از کشیدن رخ نداده باشد.
هرچند باقی ماندن ریشه دندان پس از کشیدن معمولا با عوارضی همچون عفونت و التهاب، آسیب به عصب چانه یا زبان و احساس درد و تورم در لثه و فک همراه است ، اما در مواردی نیز آنقدر بخشهای جامانده از ریشه آنقدر کوچک است که مشکلی را به همراه نخواهد داشت. همچنین در تحقیقی که سالیان سال پیش در حوالی 1960 درباره باقیمانده‌های ریشه در دهان انجام شده است، نتیجه جالبی به دست آمده است.
در یک مطالعه انجام شده در سال ۱۹۶۰ نتایج جالبی درباره ریشه‌های باقیمانده در دندان به دست آمده است. برخی از باقیمانده ریشه‌ها با بافت‌هایی که بر روی آنها تشکیل می‌شود، بهبود پیدا می‌کنند و مشکلی برای مراجعه‌کننده به وجود نمی‌آورند. در همین تحقیق مشخص شد ۸۳ درصد از ریشه‌های جامانده هیچ عوارض و نشانه‌ای از علائم جسمی یا پاتولوژی ایجاد نمی‌کنند.
این نکته شایان توجه است که برخی مراقبت‌ها بعد از کشیدن دندان حتما باید رعایت شود، از جمله رادیو گرافی یا این که برنامه‌ریزی برای ملاقات منظم با دندانپزشک تا احتمال باقی ماندن ریشه دندان پس از کشیدن صفر شود. البته اگر بعد از کشیدن دندان با عوارضی همچون عفونت، التهاب ، قرمزی لثه، کج شدن و گزگز کردن صورت، تورم روبرو شدید هرچه سریعتر با خوردن داروهای ضدعفونی و ضدالتهاب تجویز شده و رفتن پیش دندانپزشک از بروز مشکلات بعدی جلوگیری کنید.
معمولا علائم باقی ماندن ریشه دندان پس از کشیدن مانند تب، حساسیت،عفونت، التهاب، خارج شدن مایع از دهان، بوی بد دهان که احتمالا ناشی از عفونت لثه و بافتهای اطراف ریشه دندان است به همراه درد طاقت فرسا و تورم و آسیب دیدن استخوان فک در ناحیه دندان کشیده شده و ... به ما کمک می‌کند تا متوجه این اتفاق شویم. هرچند این عوارض با عوارض دندان کشیدن مشترک است و ممکن است که دندانپزشکان از روش‌های پیشرفته دیگری برای تشخیص استفاده کنند. برخی از این روش‌ها عبارتند از:
تصویربرداری با رادیوگرافی
قبل از دندان کشیدن و بعد از دندان کشیدن نیاز است تا یک مرکز رادیولوژی مورد اعتماد دندانپزشک ، موقعیت و شکل ریشه دندان و وضعیت آن را گزارش دهد. هرچند که این تصویر برداری باید جزییاتی نظیر عمق و طول دندان را هم نشان دهد . با تصویر برداری خیال شما بابت باقی ماندن ریشه دندان پس از کشیدن راحت می‌شود.
بررسی چشمی
گاهی دندانپزشکان ناگزیر می‌شوند تا با معاینه دقیق لثه و وضعیت دندانهای کناریمحل کشیدگی علائم محتلف را بررسی کنند و تلاش کنند دریابند علائم تورم، زخم ، عفونت، التهاب، نشانه کشیدن دندان است یا باقی ماندن ریشه در دهان.
معاینه فیزیکی
گاهی دندانپزشکان مجبوربنابر تجربه و دانش خود با معاینه فیزیک و قوه لامسه دریابند آیا بخشی از ریشه جامانده است یا نه ؟ عوارضی همچون حساسیت به درد یا حرکت نیز به وسیله ضربه زدن به بخشهای کناری دندان با ابزار تیز بررسی می‌شود.
معمولا هیچ کدام از روش‌ها به تنهایی برای دریافت جاماندن ریشه دندان بعد از کشیدن کافی نیست و معمولا دو یا سه روش برای اطمنیان بیشتر انجام می‌شود.
گاهی جاماندن ریشه دندان بعد از کشیدن می‌تواند عوارض سهمگینی به همراه داشته باشد و با گسترش عفونت به دیگر بخشهای بدن ، فرد را دچار بیماری شدید کند. بیماری‌های سختی همچون استئومیلیت یا عفونت فک در کنار دندان ،عفونت‌های رگ‌های خونی سینوس‌های دندان و سلولیت از جمله این بیماری‌ها هستند.
سخن پایانی
جا ماندن ریشه دندان بعد از کشیدن یک مشکل جدی است که می‌تواند منجر به عوارض و مشکلات بیشتری در سلامت دهان و دندان شما شود. این مشکل در صورتی که به موقع شناسایی نشود، می‌تواند موجب عفونت، التهاب و حتی آسیب به ساختارهای دیگر دندان و لثه گردد. هنگامی که ریشه دندان باقی می‌ماند، نه تنها درد و ناراحتی شدیدی را تجربه خواهید کرد، بلکه ممکن است به نیاز به درمان‌های پیچیده‌تر و طولانی‌مدت منجر شود.
با توجه به این که این مشکل می‌تواند تبعات خطرناکی به دنبال داشته باشد، مراجعه به یک متخصص ریشه دندان برای تشخیص و درمان به موقع امری ضروری است. در کلینیک ما، متخصصان مجرب و حرفه‌ای آماده‌اند تا با بررسی دقیق وضعیت دندانهای شما، هر گونه مشکل مانند جا ماندن ریشه دندان را شناسایی و به بهترین نحو درمان کنند.
اگر شما نیز از درد و نگرانی ناشی از این مشکل رنج می‌برید، همین حالا برای مشاوره و درمان به کلینیک ما مراجعه کنید. تخصص و تجربه تیم ما می‌تواند به شما کمک کند تا با اطمینان خاطر به سلامت دهان و دندان خود بازگردید.