هر آنچه باید درباره جراحی لثه برای کشیدن ریشه دندان بدانید
جراحی لثه برای کشیدن ریشه دندان معمولاً در شرایطی ضروری می‌شود که ریشه دندان به‌طور کامل از لثه جدا نمی‌شود یا دچار عفونت شده باشد. در این شرایط، تأخیر در انجام جراحی می‌تواند منجر به درد شدید و مشکلات بیشتری مانند عفونت‌های مزمن شود که درمان آن به‌مراتب پیچیده‌تر خواهد بود. یکی از مهم‌ترین نگرانی‌های بیماران این است که آیا عوارضی پس از جراحی به‌وجود خواهد آمد؟ در صورت عدم درمان به‌موقع، ممکن است مشکلاتی مانند عفونت‌های شدید، التهاب یا حتی آسیب به ساختارهای اطراف دندان ایجاد شود. اما جراحی لثه در صورتی که توسط متخصص ریشه دندان با تجربه انجام شود، معمولاً به نتایج مثبت و بدون دردسر منتهی می‌شود. در این مقاله به روش‌ها و مزایای این جراحی و همچنین نکات مهم برای پیشگیری از عوارض آن خواهیم پرداخت.
آنچه در ادامه میخوانید:
برای دانستن درباره جراحی لثه برای استخراج ریشه دندان، بهتر است در ابتدا کمی درباره ریشه دندان بدانیم. هر انسان بالغ 32 دندان دارد که انواع مختلفی مانند دندان‌های پیشین، نیش، آسیای کوچک و بزرگ و دندان عقل هستند. همه دندان‌های افراد بالغ فارغ از وابستگی به نوع آن، از چند بخش تشکیل شده و هرکدام از قسمت‌هایش می‌تواند دچار پوسیدگی یا التهاب شود و گاهی اوقات نیاز هست تا با جراحی لثه برای استخراج ریشه دندان اقدام شود. دندانهایمان از تاج، مینا، پالپ و ریشه تشکیل شده‌اند ودر لثه‌ها قرار دارند.
لثه بافت نرمی است که وظیفه محافظت و نگهداری از دندان را برعهده دارد و از ورود عفونت به آن جلوگیری کند. مینای دندان، ظاهر سفید رنگ دندان ماست که پوشش سختی دارد و از مواد معدنی، به ویژه هیدروکسی آپاتیت، تشکیل شده است. این کریستال کربنات شامل فسفر، کلسیم، اکسیژن و هیدروژن و مقدار کمی فلوراید، کربنات، سدیم و پتاسیم است. عصب‌ها و عروق خونی در مغز دندان (پالپ) قرار دارند که دور و بر آن با مینا و عاج دندان پوشیده شده است.
ریشه دندان دوسوم دندان است که درون لثه و استخوان فک قرار دارد و دندان را ثابت و محکم نگه می‌دارد. بافت ریشه از لایه لمینا، رگ، لنف ، اعصاب و مایع میان بافتی تشکیل شده است. در هر ریشه یک تا سه کانال قرار دارد . سطح روی ریشه با سمان یا ساروج به اندازه ارتفاع یک تار مو پوشیده شده است و پس از آن عاج ریشه قرار دارد که از مواد معدنی و آلی تشکیل شده رنگش از مینا زردتر است و پس از آن پالپ یا مغز دندان است که شامل سلول‌ها، عروق خونی واعصاب دندان است.
اگر پوسیدگی از سطح سمان گذشته به عاج برسد، فرد گرما، سرما، شیرینی و ترشی را احساس می‌کند و اذیت می‌شود و اگر عمیق‌تر شود همان شرایطی پیش می‌آید که در اصطلاح عامه به آن عصب کشی می‌گویند. در واقع اگر ضربه شکستگی، عفونت و پوسیدگی به پالپ ( مغز دندان) برسد دیگر دندان نمی‌تواند خود را ترمیم کند وباید به درمان ریشه یا عصب کشی پرداخت و یا در مرحله آخر برای جراحی لثه برای استخراج ریشه دندان اقدام کرد.
یکی ازپرکاربردترین درمان‌های ریشه روت تراپی ای روت کانال تراپی نام دارد. هرچند برخی از آن به عنوان عصب کشی یاد می‌کنند. در این شیوه درمان اگز به دلیلی مشکلی برای ریشه پیش آمده باشد ، آن را ترمیم می‌کنند. پالپ یا مغز دندان درونی‌ترین بخش ریشه دندان است که شامل بافت نرم و زنده است که در مرکز ریشه قرار دارد. در واقع بخش زنده ریشه و دندان است که تمام قسمت‌های حساس و مهم آن همچون سلول‌های تغذیه و تولید عاج، عروق خونی، عصب‌ها در آن قرار دارند.
همچنین هر ریشه از چند کانال تشکیل شده که توخالی هستند. اگر سمان یا لایه لمینای ریشه که بین لثه و دندان قرار دارد و ضخامت آن حدود یک تارمو است، آسیب ببیند، فرد کمترین دردی احساس نمی‌کند. اگر عفونت، ضربه یا ترک به پالپ دندان آسیب بزند در اصطلاح به روت کانال تراپی یا درمان ریشه نیاز هست. جراحی لثه برای استخراج ریشه دندان در این بخش اتفاق نخواهد افتاد.
در این مورد بخش‌های آسیب دیده ریشه دندان مانند عصب و بافت را خارج می‌کنند و پس از تمیز کردن کانال‌ها آنرا با مواد مناسب برای حفظ بافت ریشه و جلوگیری از عفونت و التهاب پر می‌کنند. معمولاً در این درمان از موادی مانند آمالگام، کراتون و رزین‌های اپوکسی و... استفاده می‌شوند. این مواد که به عنوان رایج‌ترین پرکننده‌های ریشه دندان شناسایی می‌شوند از مواد معدنی مانند آلومینیوم، سیلیکات و فسفات تشکیل شده‌اند. در روت تراپی یا روت کانال تراپی هنوز امکان نگه داشتن ریشه دندان وجود دارد و دندان می‌تواند پس از مدتی ترمیم شود .
در ادامه اطلاعات بیشتری درباره جراحی لثه برای استخراج ریشه دندان به شما خواهیم داد.
در چند مورد می‌توان بدون جراحی لثه برای استخراج ریشه دندان اقدام کرد البته به ندرت این شیوه برای افرادبزرگسال یا دارای دندان دائمی پیشنهاد می‌شود.
دندان شیری کودکان را می‌توان بدون جراحی لثه برای استخراج ریشه دندان بیرون کشید. همچنین اگر دندان دائمی کاملاً رشد نکرده باشد و در ضمن فضای کافی برای رشد در لثه و فک وجود نداشته باشد پیشنهاد پزشک معمولاً کشیدن دندان بدون جراحی است. البته این‌ها برای مواردی است که دندان آن چنان خراب و پوسیده نباشد و در عین حال به ریشه آن هم دسترسی وجود داشته باشد.
از طرفی دیگر پیشرفتهای زیادی در زمینه ترمیم دندان و معالجه بیماری‌های دهان و دندان به دست آمده است و برخی از راهکارها نیز برای جلوگیری از جراحی لثه برای استخراج ریشه دندان پیشنهاد شده است.
یکی از این راهکارها استفاده از لیزر به جای جراحی لثه برای استخراج ریشه دندان است. در این شیوه درمان از لیزر به عنوان یک روش کم تهاجمی و مدرن برای درمان ریشه استفاده می‌شود و همچنین با استفاده از نور لیزر، بافت‌های آلوده و آسیب‌دیده لثه حذف می‌شود. لیزر یکی از بهترین روش‌هایی است که سبب می‌شود تا درد و خونریزی کاهش یابد، عفونت از بین برود و مدت درمان کمتر شود و همچنین بهبود بعد از جراحی در کمترین زمان، ممکن شود.
همچنین در مواردی ، به جای جراحی جراحی لثه برای استخراج ریشه دندان ، از پیوند لثه یا پروتز دندان نیز استفاده می‌شود. این دو مورد معمولاً بعد از پاکسازی ریشه دندان از بافت‌های آسیب دیده و ملتهب انجام می‌گیرد. در هنگام پیوند لثه می‌توان با استفاده از بافت لثه بیمار یا بافت لثه فرد دیگر، پوششی برای ریشه دندان ایجاد شود و نیازی به جراجی لثه برای کشیدن ریشه دندان نیست.
همچنین در مواردی نیز به جای برش لثه، از پروتز دندان استفاده می‌شود. پروتز دندان که معمولاً از موادی مانند پلیمر‌های آکریلیک، پلی‌استر، پلی‌کربنات و یا آلومینیوم و تیتانیوم تهیه می‌شود بر روی دندان قرار می‌گیرد و دیگر نیازی نیست تا دندان از لثه خارج شود. البته هر دو شیوه ، نیاز به مراقبت‌های ویژه دارد. برخی از کلینیک‌ها و دندانپزشک‌ها از این شیوه‌ها به جای جراحی لثه برای استخراج ریشه دندان استفاده می‌کنند اما افزایش امکان انجام این نوع درمان‌ها در ایران اندکی زمان می‌برد .
در حال حاضر بهترین راه برای این که نیازمند جراحی لثه برای استخراج ریشه دندان نشویم، رعایت چند نکته‌ی ضروری است :
بهداشت دهان و دندان:
شستشوی دهان و دندان‌ها، مسواک زدن حداقل دوبار در روز، استفاده از نخ دندان، استفاده از مسواک و خمیردندان مناسب .
مراجعه منظم و برنامه‌ریزی شده به دندانپزشک:
برای انجام بررسی‌های دوره‌ای و درمان‌های به موقع بهتر است زمان ۶ ماه یک بار را برای مراجعه به دندانپزشک معتمد و متبحر خود در نظر بگیرید.
رعایت تغذیه سالم:
شاید همان نصیحتی که از ابتدای تولد شنیده باشیم واقعاً راهگشا باشد یعنی پس از هربار خوردن شیرینی دندان خود را مسواک بزنید. همچنین در نظر داشته باشید مصرف مواد غذایی سالم و کم‌شیرین مانند سبزیجات، میوه‌ها و مواد غذایی و استفاده از لبنیات به عنوان مواد غذایی دارای کلسیم در رژیم غذایی می‌تواند به داشتن دندان و لثه سالم کمک کند تا کار شما به جراحی لثه برای درمان ریشه دندان نرسد.
عدم استفاده از سیگار:
استفاده از سیگار یا قلیان باعث بروز مشکلات در لثه و دندان‌ها می‌شود.
استفاده از محافظ دهان:
ورزشکاران باید در هنگام حضور در میدان‌های ورزشی و انجام ورزش‌های خطرناک مثل بوکس یا جودو یا... برای سالم ماندن دندان‌هایشان از محافظ استفاده کنند.
رژیم مناسب برای زنان شیرده یا باردار:
بارداری و شیردهی مقطعی از زندگی زنان است که می‌تواند دندان‌ها را سست کند و آنها را دچار مشکلات متعدد دهان و دندان کند. آنان نیاز دارند که با راهنمایی پزشک از مواد کلسیمی یا ویتأمین‌های مناسب استفاده کنند و همچنین برای بهبود شرایط خود از شیر یا لبنیات به مقدار لازم در رژیم غذایی خود استفاده کنند تا گرفتار جراحی لثه برای درمان ریشه دندان نشوند.
جراحی لثه برای درمان ریشه دندان آخرین درمانی است که برای دندان انجام می‌شود. پیشرفتهای حاصل شده توانستند به دندانپزشکان کمک کنند تا بتوانند دندان‌ها را مگر وقتی کاملا پوسیده شده باشند یا بر اثر ضربه از دست رفته باشند،در دهان نگه دارند . با این حال اگر افراد دارای پوسیدگی شدید ، عفونت و یا از بین رفتگی ریشه دندان و عدم دسترسی به آن باشند تنها راهی که پیشنهاد می‌شود جراحی لثه برای کشیدن ریشه است. بعضی مواقع با وجود تمام تلاش دندانپزشکان، آنان ناگزیر می‌شوند که به کشیدن دندان اقدام کنند. در بیشتر مواقع آنها باید با جراحی لثه و کشیدن ریشه دندان، فرد را مداوا کنند.
معمولاً اگر دندان دچار پوسیدگی شدید، شکستگی، عفونت بسیار و آسیب سهمگین شده باشد و این موارد به ریشه نیز سرایت کرده باشد و امکان ترمیم و بازسازی دندان نباشد، همچنین دسترسی به ریشه هم ممکن نباشد، تنها راه موجود جراحی لثه برای کشیدن دندان است. نمی‌تواند تعمیر شود، جراحی لثه برای کشیدن دندان لازم است. در واقع جراحی لثه برای درمان ریشه دندان در مواردی پیشنهاد می‌شود که دندان دچار آسیب شده و امکان بهبود آن با تمام مواد و پروتز و... وجود نداشته باشد.
البته معمولاً برای مواردی دیگر نیز احتیاج به جراحی لثه است و برخی همزمان با کشیدن دندان این موارد را نیز انجام می‌دهند مانند جراحی لثه به دلیل وجود عفونت شدید، جمع شدن پلاک و باکتری‌ها در اطراف لثه و دندان که با جرمگیری ممکن نشود، پیدا شدن کیست و تومور، کم شدن شکاف لثه بین دندان‌ها ، ترمیم استخوان فک و بافت‌های آسیب دیده مرتبط با لثه ، همچنین تغییر شکل استخوان فک و درمان بیماری‌هایی که نیازمند عمل جراحی لثه هستند.
بر اساس مطالعات انجام شده، معمولاً دندان‌های عقل به دلیل مکان و زمان رویش بیشتر از دیگر دندان‌ها دچار پوسیدگی و عفونت می‌شوند. همچنین این نکته هم مهم است که اگر پوسیدگی دندان از قسمت تاج و مینای دندان شروع شده و به مرور زمان به ریشه دندان نفوذ کند؛ نیازمند جراحی لثه برای کشیدن دندان است. ریشه دندان دارای عصب و سلول و عروق است و هنگامی که دچار خرابی شود یا دچار ضربه شده باشد نیاز به جراحی لثه برای درمان ریشه دندان است. البته در مواردی برخی پوسیدگی‌ها و خرابی‌های ایجاد شده در ریشه هیچ علامتی ندارند و این سبب می‌شود که فرد تا لحظه آخرمتوجه نشود که دچار مشکل در دندان خود شده است.
شما برای این که بدانید واقعا هیچ راهی جز جراحی لثه برای درمان ریشه دندان وجود دارد یا خیر ، می‌توانید با همکاران ما در سایت Dandanclinic مشورت کنید و یا این که به راهنمایی پزشک معتمد و متبحر خود توجه کنید.
جراحی لثه برای درمان ریشه دندان یک روش درمانی است که دندانپزشکان برای خارج کردن ریشه دندان پیشنهاد می‌دهند. این درمان وقتی پیشنهاد می‌شود که ریشه دندان در استخوان فک یا بافت لثه گیر کرده یا ریشه دندان به دلیل شکستگی، عفونت، آسیب یا کشیدن ناقص دندان در لثه مانده باشد و سبب عفونت بشود. همچنین ممکن است ریشه دندان یا باقی مانده دندان آسیب دیده بر دیگر دندان‌ها اثر بگذارد و باعث خرابی آنها شود. با توجه به این شرایط است که جراحی انجام می‌شود.
حتماً قبل از آغاز جراحی از شایط ریشه و وضعیت آن عکسبرداری شده است. پس از آن دندانپزشک حتماً از داروی بی‌حسی استفاده می‌کند که معمولاً حدود یک ربع تا بیست دقیقه زمان لازم است تا اثر کند. سپس با استفاده از ابزار‌های مناسب ماننداسکالیل، برش‌های کوچکی در لثه ایجاد می‌کند تا به ریشه دسترسی پیدا کند. گاهی ممکن است برای خارج کردن ریشه دندان از استخوان فک تلاش بیشتری لازم باشد در این صورت ابزار‌هایی همچون الواتور پریوست و رانژوررا می‌تواند برای کنار زدن لثه کمک کند. پس از خارج کردن ریشه، اگر نیاز به درمان دیگری نبود با بخیه‌های جذب شونده، برش لثه بسته می‌شود.
در برخی موارد درمان‌های دیگر نیز موقع جراحی لثه برای درمان ریشه دندان انجام می‌شود. معمولاً بستگی به نوع دندان این جراحی می‌تواند از چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد. معمولاً این جراحی
جراحی لثه برای درمان ریشه دندان یک عمل ساده و سرپایی است که معمولاً در چند دقیقه تا چند ساعت به پایان می‌رسد. عوارض جانبی آن شامل با درد، خونریزی همراه است. گاهی نیز بیماران دچار عفونت و تورم می‌شوند. بنابراین حتماً از پزشک درخواست دارو‌های مسکن و آنتی بیوتیک داشته باشید تا عوارض بعد از جراحی کاهش یابد و از گسترش عفونت پیشگیری شود. معمولاً تا ۷۲ ساعت فرد دارای عوارض است بنابراین پیشنهاد می‌شود از
- غذا‌های داغ، سرد، ترش خودداری شود
- نوشیدنی‌های الکلی و نوشابه را حتی با نی استفاده نکنید
- از مصرف دخانیات خودداری شود
- دهانشویه انجام شود اما مسواک زدن را با احتیاط انجام دهید.
- در صورت درد یا تورم می‌توان از چسباندن کیسه یخ به صورت در منطقه جراحی استفاده کرد
- موقع خوابیدن سعی شود تا سر بالاتر از قلب قرار گیرد
- کوچکترین تغییر یا درد یا تورم را با پزشک متخصص درمیان بگذارید
- گاهی پیشنهاد می‌شود بعد از بهبود نسبی حتماً یک عکس دیگر از محل جراحی شده گرفته شود تا مطمئن شد که بخشی از دندان یا ریشه یا عفونت در آن باقی نمانده باشد
سخن پایانی
جراحی لثه برای کشیدن ریشه دندان یک فرآیند درمانی ضروری است که در صورت عدم انجام به‌موقع می‌تواند به مشکلات پیچیده‌تری منجر شود. درد ناشی از ریشه دندان، عفونت و التهاب‌های لثه می‌توانند زندگی روزمره شما را تحت تأثیر قرار دهند. تأخیر در انجام جراحی یا عدم مراجعه به متخصص می‌تواند باعث پیچیده‌تر شدن وضعیت و ایجاد عوارض جانبی ناخواسته شود.
بنابراین، مراجعه به متخصصان ماهر که توانایی انجام این جراحی به‌درستی و با کمترین عوارض را داشته باشد، امری ضروری است.
در کلینیک ما، با استفاده از به‌روزترین روش‌های جراحی لثه، درمان‌هایی ارائه می‌شود که باعث بهبودی سریع و کاهش درد می‌شود. برای مشاوره و برنامه‌ریزی دقیق جراحی، از شما دعوت می‌کنیم با ما تماس بگیرید تا گامی مؤثر در بهبود سلامت دهان و دندان خود بردارید.