ایا دندان شیری عصب دارد؟
دیدن دندان‌های سیاه شده کودکان بر اثر قطره آهن یا دیدن دندان‌هایی که زیاد مرتب و تمیز نیست در بین کودکان 2تا ۴ساله رواج زیادی دارد. شاید یکی از دلایل این عدم توجه به این نکته برگردد که جواب سؤال ایا دندان شیری عصب دارد برای بسیاری از آنها منفی است و بسیاری از خانواده‌ها بر این باورند که تمام دندان‌های کودکشان بین 5 تا 7 سالگی، شیری است و با دندان دائمی فرق دارد. از نظر آنان این دندان‌های شیری بدون استحکام هستند، عصب ندارند و نیازی به نگهداری ندارند و خیلی زود با دندان‌های دائمی جایگزین می‌شوند. در ادامه همراه ما باشید تا بیشتر نسبت به این موضوع طبق نظر متخصص عصب کشی بپردازیم.
آنچه در این مقاله می خوانید:
چند باور غلط درباره که ایا دندان شیری عصب دارد!
داده‌های علمی و پژوهش‌ها بر این موضوع تأکید دارد که از سنین پایین باید مراقب دندان‌های شیری کودکان بود و بر این اساس که ایا دندان شیری عصب داردیا ندارد نباید در اینباره تصمیم‌گیری کرد. دندان‌های شیری کودکان نیز مانند دندان دائمی دارای عصب است و در درون پالپ دندان آنها قرار دارد و دلیلی نمی‌شود که به دندان های شیری بی‌توجهی کرد.
برخی از پدر و مادرها این سؤال را مطرح می‌کنند که ایا دندان شیری عصب داردیا نه و معتقدند که چون دندان‌های کودکی ریز است و تعداد عصب و گستردگی آن کمتر است در نتیجه کودک نمی‌تواند دچار دندان‌درد شود یا اگر هم بشود درد زیادی را تحمل نخواهد کرد. بر همین اساس است که زیاد به مراقبت از دندان های شیری کودک رغبت نشان نمی‌دهند.
برخی از خانواده‌ها هنگامی که با جواب مثبت پزشکان در برابر سؤال ایا دندان شیری عصب دارد، مواجه می‌شوند؛ معتقدند که حتی اگر دندان های شیری کودک دچار پوسیدگی شد با کشیدن می‌توان فرزندشان را از درد رها کنند و نیازی نیست تا این دندان‌ها حفظ شود و در 5 سالگی دندان‌های دائمی رشد می‌کنند و مشکلی برای کودک پیش نمی‌آید.
در این مورد آنها فراموش می‌کنند که کودک نیاز به جویدن غذا دارد و این دندان های شیری برای رشد و نمو او ضروری است.
برخی خانواده‌ها نیز بر این باورند که دندان‌های کودکی توخالی سست است، به طور ناخودآگاه جواب سؤال دندان های شیری ریشه دارد یا نه به نظرشان منفی است. استدلال آنان این است که اگر ریشه دارد پس چطور به‌راحتی با دندان دائمی جایگزین می‌شود و با یک ضربه جدا می‌شود؟ می‌توان به این پدر و مادرها گفت دندان های شیری توخالی نیستند.
در واقع، زمانی که یک‌دندان دائمی آماده رویش می‌شود، تاج آن به دندان‌های کودکی بالای آن فشار می‌آورد. این باعث می‌شود ریشه‌ها و محتویات درونی به‌آرامی از بین بروند و به همین دلیل است که دندان های شیری بدون دخالت، خودبه‌خود لق می‌شوند و می‌ریزند.
اگر دندان شیری کودکان عصب دارد چگونه باید از آن مراقبت کرد؟
کودکان از نوزادی تا دوسالگی درگیر درآوردن دندان های کودکی هستند. دندان‌ها شیری 20 عدد هستند و به نسبت دندان‌های دائمی کوچک‌ترند. دندانه‌دندانه نیستند و صاف‌تر و سفیدتر هستند. همان‌طور که پیش‌تر بیان شد در جواب این سؤال که دندان های شیری ریشه دارد یا نه باید تأکید کرد که دندان های کودکی نیز دارای اعصاب هستند هرچند تعداد این اعصاب کمتر است و در سطح دندان کمتر پراکنده شده‌اند.
هرچند فرقی ندارد که جواب سؤال اگر دندان‌شیری کودکان ریشه دارد منفی یا مثبت باشد، بااین‌حال باید از دندان‌های کودکی مراقبت شود. در واقع همین که کودک دندان در می‌آورد چه در 6 ماهگی ، چه در سنین بعد ، امکان دارد فرایند پوسیدگی آغاز شود.
برخی از خانواده معتقدند جواب سؤال ایا دندان شیری عصب داردمنفی است و ازآنجایی‌که دندان های شیری در نهایت می‌ریزند، مراقبت از آنها چندان ضروری نیست.
آنها این نکته را در نظر نمی‌گیرند، فارغ از این که کودک شما نیاز دارد با دندان‌های سالم، لبخند دلنشینی داشته از سوی دیگر اولین دندان‌های کودک برای سلامت دندان‌های دائمی او ضروری است و این دندان‌ها برای سلامت تمام عمر او ضروری است.
دندان های کودکی جایگاه دندان‌های دائمی را تعیین می‌کنند و در نظر داشته باشید بدون دندان های شیری سالم، کودک در جویدن، غذاخوردن، رشدکردن، لبخندزدن و صحبت‌کردن واضح دچار مشکل خواهد شد؛ بنابراین حفظ و مراقبت از دندان های کودکی از همان ابتدا بسیار مهم است.
در ادامه همراه ما باشید تا بیشتر درباره این سؤال که دندان های شیری ریشه دارد یا نه بگوییم.
ایا دندان شیری کودکان عصب دارد و باعث می‌شود کودک دچار دندان‌درد شود؟
همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، دندان‌های شیری کودکان نیز دارای عصب است و تفاوت اساسی بین وجود عصب در دندان های کودکی کودکان و دندان‌های دائمی افراد بالغ مشاهده نمی‌شود؛ اما باتوجه‌به ریز و ظریف بودن دندان های شیری تعداد اعصاب و گستردگی آنها در کمتر است.
ایجاد حفره و گسترش پوسیدگی در دندان های کودکی می‌تواند کودکان را مستأصل کند. خانواده‌ها وقتی که با جواب مثبت در برابر این پرسش روبرو می‌شوند که دندان‌های کودکی ریشه دارد یا نه به نظرشان احتمال دندان‌درد کودک بیشتر است و کودک بیشتر دچار عوارض ناشی از دندان‌درد خواهد شد. احتمالاً حالا دیگر پاسخ این سؤال که دندان های شیری ریشه دارد یا نه را می‌دانید.
هنگامی که التهاب و کودک در هنگام پوسیدگی به پالپ دندان و التهاب اعصاب داخل پالپ رسیده باشد، همان دردی را تجربه می‌کند که یک بزرگسال حس می‌کند، با این تفاوت که کودک توان و طاقت کمتری برای تحمل درد دارد.
برای کودکی که دچار دندان‌درد شده است حتماً مراجعه به دندانپزشک در اولویت است. هرچند می‌توان درد او را با استفاده از مسکنی که با مشورت دکتر تهیه شده یا اسپری ضددرد کاهش داد. برخی درمان‌های خانگی در این زمینه وجود دارد؛ مانند استفاده از سیر له شده یا میخک یا شستشو با دهان‌شویه یا... که می‌تواند درد کودک را کاهش دهد.
هرچند به‌یادداشتن این که دندان‌های کودکی ریشه دارد یا نه می‌تواند به خانواده یادآوری کند که چگونه کودک می‌تواند دچار دندان‌درد شود. اگر خانواده به کودک آموزش دهد که چگونه از 20 دندان شیری خود مراقبت کند امکان این که دچار دندان‌درد و پوسیدگی شود، بسیار کمتر خواهد بود.
چگونه می‌توان دندان‌درد کودک را در خانه مداوا کرد؟
این تصور که دندان های کودکی عصب دارد برای برخی خانواده تعجب‌برانگیز است، آنها اعتقاد دارند نیازی نیست که از دندان‌های کودکی مراقبت کرد و اگر کودک دچار دندان‌درد شود معتقدند نیازی به مراجعه به دندانپزشک نیست.
بنابراین باتوجه‌به مثبت‌بودن جواب دندان های شیری ریشه دارد یا نه و نیاز به حفظ دندان‌های کودکی، باید مراقبت از دندان در کودکی آموزش داده شود. مسواک‌زدن منظم به ازبین‌بردن باکتری‌ها و عفونت‌هایی که باعث پوسیدگی دندان و بیماری لثه می‌شوند کمک می‌کند.
حفره‌‌ها و پوسیدگی‌ها زمانی در دندان های کودکی ایجاد می‌شوند که سطح براق دندان یا همان مینای دندان توسط باکتری‌های معمولی دهان ما دچار آسیب‌دیدگی و التهاب شوند. این باکتری‌ها که معمولاً در دهان زندگی می‌کنند، از مواد قندی باقیمانده غذا و نوشیدنی‌های کودک ، در دهان باقی می‌مانند.
در این فرایند، آنها اسیدهایی ایجاد می‌کنند که به مینای دندان‌های کودکی حمله می‌کند و با ازبین‌بردن این بخش دندان سبب می‌شود که پوسیدگی به وجود بیاید. با عدم مراقبت و ازبین‌نبردن باکتری‌ها و اسیدها این پوسیدگی و آسیب بیشتر می‌شود و حفره‌ای درون دندان های شیری به وجود می‌آید.
این نکته قابل‌توجه است که حتی قندهای طبیعی موجود در شیر مادر و شیرخشک می‌توانند روند پوسیدگی دندان را آغاز کنند. باتوجه‌به این که جواب این پرسش که دندان‌های کودکی عصب دارد یا نه مثبت است، این پوسیدگی در دندان های کودکی می‌تواند کودک را دچار دردهای شدید کند و حتی اگر دندان های شیری در 5-6 سالگی شروع به افتادن کنند، اما پوسیدگی و دردی که کودک تحمل کرده می‌تواند در درازمدت بر سلامت او مؤثر باشد.
گاهی با وجود این که پدر و مادرها می‌دانند جواب پرسش دندان های کودکی ریشه دارد یا نه چیست، اما می‌خواهند دندان‌درد کودک را در خانه مداوا کنند.
آنان به سراغ درمان‌های خانگی نظیر گذاشتن سیر له شده می‌روند یا کودک خود را مجبور می‌کنند آب‌نمک یا چایی ولرم در دهانش بچرخاند و قرقره کند و همین‌طور از او می‌خواهند که پنبه آغشته به روغن میخک یا اکالیپتوس را بر ناحیه‌ای که احساس دندان‌درد دارد بگذارد. شاید بهترین راه این باشد که نام مسکن مناسب از دکتر متخصص پرسیده شود یا در موارد اورژانسی از داروهای ضدالتهاب نظیر استامینوفن یا ایبوپروفن کودکان استفاده شود.
ایا هنگام پوسیدگی باید آن را درمان کرد؟
یکی از دغدغه‌هایی که پدر و مادرها در مواجهه با پوسیدگی دندان کودک خود دارند، نگه‌داشتن دندان‌های شیری پوسیده و درمان آن است یا کشیدن و بیرون آوردن دندان های شیری که دچار پوسیدگی شده است.
برخی از آنان چون نمی‌دانند که دندان‌های کودکی عصب دارد یا نه درباره میزان دردی که کودک دچار پوسیدگی دندان باید تحمل کند شناختی ندارند. در برخی مواقع آنان پیشنهاد می‌دهند یا طوری عمل می‌کنند که پوسیدگی دندان گسترده شود تا آن را با خیال راحت‌تر بکشند و از دهان خارج کنند ، این پدر و مادرها به میزان آسیبی که این فرایند به کودکشان تحمیل می‌کند آگاه نیستند.
همان‌طور که پیش‌تر گفتیم احتمال پوسیدگی حتی در همان 6ماهگی نیز وجود دارد و با وجود این که در جهان پیشرفت‌های زیادی در پیشگیری از پوسیدگی دندان پدیدآمده است، اما پوسیدگی دندان شایع‌ترین مشکل سلامتی مزمن کودکان است و تقریباً از هر چهار کودک زیر 5 سال یک نفر دچار آن است.
از سوی دیگر کودکان در مواجهه با دندانپزشک دچار ترس و نگرانی هستند و دیگر برایشان مهم نیست که دندان های کودکی ریشه دارد یا نه یا نه! از نظر آنها درمان پوسیدگی دندان‌های شیری با ترس و درد همراه است و خانواده‌ها دغدغه هزینه دارند؛ ولی بااین‌وجود نباید از انجام روند درمان امتناع کرد.
ازدست‌دادن دندان‌های شیری باعث ایجاد فاصله در بین دندان‌ها می‌شود و باعث جابه‌جایی دندان‌های اطراف می‌شود. کشیدن دندان و یا ازدست‌دادن آن مانعی برای رویش صحیح دندان‌های دائمی کودک خواهد شد. همچنین اولین قدم در هضم سالم داشتن دندان‌های سالم است. همچنین کودک برای صحبت‌کردن واضح و داشتن لبخند زیبا به دندان های کودکی خود نیاز دارد.
این عوامل می‌تواند بخشی از اعتمادبه‌نفس کودک باشد و او را در برداشتن گام‌های بعدی زندگی‌اش مانند پیداکردن دوست، موفق‌بودن در مدرسه و شادی و نشاط کمک کند.
برای عصب کشی دندان شیری باید چه‌کار کرد؟
برخی از پدر و مادرها معتقدند دندان های شیری اصلاً ریشه ندارد ، بنابراین درمان ریشه برای دندان‌های شیری ضرورتی ندارد. درحالی‌که تمام دندان‌ها ساختار یکسانی دارند و می‌توان سفیدی ریشه دندان های کودکی را هنگامی که آماده روییدن است، مشاهده کرد. ریشه‌ها به استخوان فک کودک از 6 ماهگی چسبیده‌اند.
پاسخ دندان‌های شیری ریشه دارد یا نه را می‌توان در این نکته خلاصه کرد که تمام دندان‌ها چه شیری، چه دائمی، دارای اعصاب و عروق خونی هستند و از این طریق تغذیه می‌شوند و رشد می‌کنند و پایدار می‌مانند. کودک ناگزیر است تا 5- 6 سالگی دندان های شیری خود را حفظ کند.
دندان های کودکی مینای نازک‌تری دارد؛ ازاین‌رو احتمال پوسیدگی در این بخش دندان بیشتر از دندان دائمی است. در صورتی که کودک کوچک‌ترین نشانه درد را بروز داد یا از دندان‌درد گفت باید به دندانپزشک مراجعه کرد تا پوسیدگی به ریشه نرسد.
کودک ترس زیادی از دندانپزشکی و درمان دندان‌درد دارد و حضور در مطب می‌تواند پروسه دلهره‌آوری باشد. ازاین‌رو باید تمام تلاش برای این باشد که دندان حفظ شود و دچار پوسیدگی نگردد.
مثلاً می‌توان یک‌روال بهداشت دهان و دندان را برای لثه‌ها و دندان‌های کودک اجرا کرد: در رختخواب به کودک شیشه شیر یا غذا ندهید، از بطری به‌جای پستانک استفاده نکرد، هرچه زودتر به‌جای شیشه از فنجان استفاده کرد، در هنگام تشنگی آب داد نه شیر، شستن و دستمال نمدار کشیدن به لثه‌ها را پس از خوردن شیر از همان روزهای اول شروع کرد و در حالت ایدئال، از دادن آب‌میوه به کودک تا 1 سالگی خودداری کنید و پس از درآوردن اولین دندان های شیری به دندانپزشک مجرب مراجعه کرد.
در نظر داشته باشید درصورتی‌که کودک ناگزیر شد تا روند درمان ریشه را آغاز کند، می‌توان با انتخاب دندانپزشک مجرب این مسیر را برای او آسان‌تر کرد. در نظر داشته باشید دندان شیری کودکان عصب دارد و آنان نیز دردی همچون بزرگسالان تجربه می‌کنند.
سخن پایانی
دندان های کودکی کودکان ظریف و زیبا هستند. کودکان نیاز دارند تا برای بهتر غذاخوردن و رشد خود ، دندان‌های محکم و قوی داشته باشند، برای همین هرچقدر تعداد دندان های شیری که کودکان تا قبل از 5 سالگی خود حفظ کنند، بیشتر باشد، رشد آنها بهتر خواهد بود.
20 دندان‌های شیری در فک و لثه‌های کوچک کودکان در پایین و بالا قرار دارد که به تدریج با 32 دندان دائمی جایگزین شود. این دندان های کودکی مانند دندان‌های دائمی عصب دارند، هرچند تعداد عصب و ریشه‌های آنها کمتر است، اما بسیار شبیه به دندان‌های دائمی هستند.
بهترین کار این است که از همان کودکی ، فرزندان آموزش ببینند و بتوانند از دندان‌های خود مراقبت کنند. در این مقاله سعی کردیم تا چند سؤال رایج را نظیر ایا دندان شیری عصب دارد، ایا دندان‌های شیری کودکان را باید حفظ کرد، و... را پاسخ دهیم.
در نظر داشته باشید در کلینیک ما شما می‌توانید با تعداد زیادی از دندانپزشکانی که متخصص کودکان هستند آشنا شوید و سؤالات خود را از آنان بپرسید.
همکاران ما می‌توانند پاسخگوی سؤالات شما درباره حفظ و نگهداری دندان های کودکی باشند و همچنین راهنمایی کنند اگر دندان شیری کودکان عصب دارد، برای درمان پوسیدگی باید چه‌کار کرد.