اجزای ایمپلنت؛ استفاده مناسب از اجزای ایمپلنت برای جلوگیری از افتادن یا عفونت ایمپلنت‌ها

ایمپلنت از جمله روش‌های کاربردی و مهم در علم دندانپزشکی است که برای جایگزین کردن دندان‌های از دست رفته، استفاده می‌شود. به منظور انجام ایمپلنت دندان شناخت اجزای ایمپلنت دندان و وسایل ضروری آن بسیار مهم است.

امروزه اکثر افرادی که به دلایل مختلف از جمله پوسیدگی، بیماری، تصادف و… دندان‌های خود را می‌کشند، جهت پر کردن دندان‌های غایب از روش ایمپلنت استفاده می‌کنند. ضروری است برای جلوگیری از عوارض احتمالی حتما به متخصص ایمپلنت مراجعه کنید.

 

مهمترین اجزای ایمپلنت چیست؟

در زمان انجام ایمپلنت دندان، هر یک از اجزای ایمپلنت دندان کاربردهای منحصر بفرد و مخصوص به خود را دارند. در ادامه این مطلب قصد داریم هر یک از بخش‌های ایمپلنت را به صورت کامل برای شما عزیزان توصیف کنیم. قسمت بدنه ایمپلنت، قسمت درونی استخوانی آن محسوب می‌شود که دربرگیرنده رزوه‌ها است.

در واقع این قسمت از جمله بخش‌های غیر چرخشی محسوب می‌شود که مکان متصل شدن ایمپلنت و اباتمنت را در خود قرار می‌دهد. در قسمت بالایی ایمپلنت، یک بخش به نام کرست واقع شده که بر روی آن یک اباتمنت به صورت پیچ بسته می‌شود.

توجه داشته باشید که اباتمنت یک بخش سرامیکی شکل است که اغلب روکش دندان‌هایی که سرامیکی هستند بر روی آن ثابت می‌شوند. در انتهای بخش ایمپلنت یا بدنه، ریشه قرار گرفته که بر اثر قرار گرفتن درون حفره در ناحیه فک، ایمپلنت را داخل دهان به صورت کامل ثابت نگه می‌دارد.

بد نیست بدانید که خاصیت‌های حرکتی نهایی میان یک ایمپلنت با هندسه بخش کرست و البته بدنه و حتی ریشه آن یک ارتباط خاص و نزدیکی دارد. همچنین قسمت کرست ایمپلنت با قسمت استخوان کورتیکال و لثه در ارتباط است. علاوه بر این استخوان قسمت کورتیکال نیز هیچ نوع سوراخ و تخلخلی ندارد و قسمت بدنه و ریشه درون استخوان اسفنجی شکل قرار می‌گیرند. به صورت کلی می‌توان اجزای ایمپلنت را به سه گروه دسته‌بندی کرد که عبارت‌اند از:

⦁ کرست

⦁ بدنه

⦁ ریشه

قرار دادن اجزای ایمپلنت داخل دهان

در قسمت قبل اصلی‌ترین اجزای ایمپلنت دندان را ذکر کردیم که نه تنها نکته‌های ساختاری مربوط به بخش‌های ایمپلنت بلکه روش قرار دادن ایمپلنت در دهان نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. از این رو در ادامه نحوه بارگذاری ایمپلنت داخل داخل محیط دهان را ذکر خواهیم کرد.

از جمله مسائلی که پس از قرار دادن ایمپلنت در دهان مورد توجه قرار می‌گیرد، فشارهایی است که در اثر فشار دادن دندان‌ها ایجاد می‌شود و علاوه بر این تحرک زبان بر روی دندان و حرکت دهان در زمان صحبت کردن و ارسال نیرو از ناحیه فک به ایمپلنت است.

اعمال نیروها به شکل‌های متفاوتی صورت می‌گیرد که هر نیرو اصطلاح و نام مخصوص به خود را دارد و در ادامه نام این نیروها که به اجزای ایمپلنت وارد می‌شود را ذکر خواهیم کرد. مهمترین نیروهایی که از قسمت فک به ایمپلنت اعمال می‌شوند، عبارت‌اند از:

⦁ نیروهای مزیال

این نیرو با کمک دندان‌های کناری بر اجزای ایمپلنت از جمله کرست و بدنه وارد شده و سپس باعث ایجاد کشش ایمپلنت نیز می‌گردند.

2. نیروهای اکلوزال

نیرو اکلوزال در اصل همان نیرویی است که بر اثر جویدن مواد غذایی ایجاد می‌شود. این نیروها به بخش بدنه ایمپلنت وارد شده و در واقع می‌توان گفت که فشار ناشی از آن دارای ماهیت است. توجه داشته باشید که نیروهایی که از طرف و کنار ناحیه صورت و زبان ایجاد می‌شود، دارای یک ماهیت برشی هستند.

3. نیروهای دیستال

نیرو دیستال به نیرویی گفته می‌شود که از قسمت دندان‌های عقبی وارد می‌شود و در نهایت ایمپلنت را زیر کشش خود قرار می‌دهد.

ماهیت نیروهای وارد شده به اجزای ایمپلنت

نکته مهم این است که ماهیت تمام نیروهایی که به یک ایمپلنت وارد می‌شوند، تنها به شکل کششی و حتی برشی و فشاری نیست. همچنین دندان‌های کناری ممکن است که به ایمپلنت قرار گرفته داخل دهان نیرویی به نام نیروی گشتاوری وارد کنند.

ممکن است که ایمپلنت‌های کاشته شده در زمان فعالیت و سرویس دهی‌های لازم، در برابر انواع نیروهای اکلوزالی قرار بگیرند که این نیروهای اعمال شده با در نظر گرفتن استایل و سبک زندگی افراد بیمار از جهت اندازه و بزرگی، مدت زمان کار کردن و… می‌توانند با یکدیگر تفاوت داشته باشند.

مطالعات انجام شده در سال‌های اخیر بیانگر آن است که طراحی کرست به عنوان یکی از اجزای ایمپلنت به شکل V و به وجود آوردن انواع رزوه‌های مربعی شکل در قسمت بدنه به عنوان دیگر اجزای ایمپلنت دندان، باعث منتقل شدن تنش به شکل فشاری مانند می‌شود که در نهایت باعث ثابت شدن ایمپلنت در ناحیه فک می‌شود. وارد شدن برخی از نیروهای پیچشی در زمان جویدن مواد غذایی ممکن است سبب ایجاد شکست در ناحیه پیچ اباتمنت به ایمپلنت شود.

اگر ایمپلنت پس از اتمام مرحله کاشت به نحو احسن به استخوان فک وصل گردد، بافت فیبروزی، استحکام مورد نیاز برای فصل مشترک میان ایمپلنت _ استخوان را ایجاد می‌کند. به منظور تسریع در بهتر شدن اتصال، قسمت کرست استخوان به شکل زبر که از خلل و فرج برخوردار است، طراحی و تولید می‌گردد.

اباتمنت‌هایی که از زیرکونیا تولید شده اند، نه تنها بسیار زیبا و جذاب هستند، بلکه از مقاومت و استحکام بالایی نیز برخوردار هستند. مطالعات انجام شده حاکی از آن است که به منظور بهتر شدن میزان عمر و دوام آن‌ها، باید روش متصل کردن آن‌ها به ایمپلنت به شکل متصل کردن بیرونی صورت گیرد. ماهیت اصلی تمامی نیروها اکثر مواقع به سه گروه متفاوت دسته‌بندی می‌شوند که عبارت‌اند از:

⦁ نیروی فشاری که باعث ایجاد فشار میان ایمپلنت و لثه به طرف یکدیگر می‌شود.

⦁ نیروی کششی که این نیرو نیز سبب جدایی ایمپلنت و لثه از یکدیگر می‌گردد.

⦁ نیروی برشی که ایجاد این نیرو روی ایمپلنت سبب سر خوردن اجزای ایمپلنت می‌شود.

سه قسمت مهم از اجزای ایمپلنت دندان

هر ایمپلنت دندان قسمت‌های مخصوص به خود را دارد که ۳ قسمت از اجزای مهم هر ایمپلنت دندانی عبارت است از:

⦁ فیکسچر

فیکسچر که به نام پیچ ایمپلنت نیز شناخته شده، یکی از مهمترین اجزای ایمپلنت مخصوص دندان محسوب می‌شود. این وسیله به صورت یک قطعه بسیار کوچک است که به شکل پیچ در قسمت استخوان فک قرار داده می‌شود. بد نیست بدانید که در زبان انگلیسی به واژه ایمپلنت، وسیله کاشتنی می‌گویند و از این اغلب گفته می‌شود که کاشت دندان صورت گرفت.

به دلیل آنکه فقط یک قسمت کوچک از ایمپلنت دندان که در قسمت استخوان قرار می‌گیرد، فیکسچر است، در نهایت پزشکان به همین یک قطعه کوچک یک واحد ایمپلنت می‌گویند. در اصل این قطعه کوچک در قسمت زیرین خط لثه قرار گرفته و فقط یکی از اجزای ایمپلنت دندان محسوب می‌شود که آشکار نبوده و در ظاهر قابل مشاهده نیست.

2. اباتمنت

همانطور که می‌دانید فیکسچر پایه اصلی و مهم ایمپلنت محسوب می‌شود که در به صورت کامل در زیر خط لثه و در تماس با استخوان فک قرار گرفته است. از این رو می‌بایست یک قطعه به عنوان رابط میان فیکسچر و تاج ایمپلنت قرار بگیرد تا در نهایت بیمار یک واحد تکمیل شده ایمپلنت دندان اصل و کاملا واقعی داشته باشد که دندانپزشک‌ها این متصل کننده را اباتمنت می‌نامند.

از این رو می‌توان گفت که از دیگر اجزای ایمپلنت، اباتمنت است. در اصل به پیچ‌های بسیار محکم و مقاوم با اندازه‌های کوتاه که به صورت دقیق در قسمت بالایی خط لثه قرار داده می‌شود، اباتمنت می‌گویند. جنس اباتمنت به عنوان مهمترین اجزای ایمپلنت دندان از فلز است که اغلب در رنگ‌هایی که شبیه دندان است، طراحی و تولید می‌گردد. از نکات مهم در رابطه با اباتمنت، جداسازی سریع و راحت این وسیله از فیکسچر است.

دندانپزشکان اغلب اباتمنت را پس از مراحل استئواینتگریشن به قطعه فیکسچر وصل می‌کنند. البته توجه داشته باشید که این حالت فقط برای انجام ایمپلنت‌های بسیار ساده و رایج صورت می‌گیرد. در صورتی که دندان پزشک قصد داشته باشد، از ایمپلنت سریع برای بیمار خود استفاده کند، می‌بایست به صورت حتمی تمامی اجزای ایمپلنت را به طور یکجا داخل قسمت خالی دندان غایب و پشت سر یکدیگر، به هم وصل نماید.

یعنی در ابتدا فیکسچر را قرار داده و سپس اباتمنت و در نهایت پروتز که با نام تاج نیز شناخته شده و دقیقا مشابه دندان‌های اصلی شخص است را قرار دهد.

3. روکش ایمپلنت یا همان پروتز

پروتز که با نام روکش ایمپلنت نیز معروف است، قسمتی از اجزای ایمپلنت دندان به شمار می‌رود. می‌توان گفت که پروتز به عنوان یکی از اجزای ایمپلنت دندان در قسمت نهایی کار استفاده می‌شود که مانند یک دندان اصلی مشاهده می‌شود و به بیان دیگر کارکرد آن با تاج دندان اصلی شما دقیقا یکسان و برابر است.

توجه داشته باشید که می‌توان این قسمت از اجزای ایمپلنت را با استفاده از مواد گوناگونی تولید کرد. در اصل پروتزها به عنوان اجزای ایمپلنت دندان، دارای جنس‌های متفاوتی هستند. اغلب برای ساخت آن از مواد سرامیک و حتی در برخی مواقع از پرسلن نیز استفاده می‌شود.

همانطور که گفته شده پروتزها در اصل همان تاج ایمپلنت محسوب می‌شود که می‌بایست به اباتمنت وصل گردند. بعضی از این پروتزها به شکل پیچی مانند و بعضی از آن‌ها از طریق سمنت یک نوع سیمان ویژه به قطعه اباتمنت متصل می‌شوند. از دیگر اجزای ایمپلنت علاوه بر قطعه فیکسچر، قطعه اباتمنت و پروتز می‌توان به هیلینگ اباتمنت، کاور اسکرو اشاره کرد.

پس از متصل کردن اجزای ایمپلنت چه کارهایی باید انجام شود؟

توجه داشته باشید که استفاده از روش ایمپلنت دندان، یک راهکار عالی و فوق العاده جهت پر کردن دندان‌های نداشته شما است. از آنجایی که اجزای ایمپلنت مخصوص دندان از تنوع گسترده‌ای برخوردار است، به شما پیشنهاد می‌کنیم که قبل از انجام هر کاری، با یک دندانپزشک با تجربه یا متخصص ایمپلنت در حوزه عالی‌ترین اجزای ایمپلنت دندان، مشورت نمایید.

بعد از آنکه تمامی اجزای ایمپلنت داخل دهان نصب و وصل شد، می‌بایست به منظور انجام مراقبت‌های لازم و ضروری، اقداماتی را انجام داد. بدون شک متخصص ایمپلنت به صورت کامل شما را برای انجام تمامی این اقدامات و مراقبت‌های ضروری راهنمایی می‌کند. البته در ادامه ما مهمترین این مراقبت‌ها را که می‌بایست بعد از متصل کردن اجزای ایمپلنت دندان انجام دهید، ذکر خواهیم کرد. مهمترین کارهایی که حتما بعد از متصل کردن اجزای ایمپلنت باید مراعات شود، به شرح زیر است:

⦁ احتمال دارد که بعد از اتمام جراحی ایمپلنت، متخصص مربوطه برای شما آنتی بیوتیک و حتی قرص مسکن تجویز نماید که در این شرایط می بایست داروهای تجویز شده را به صورت منظم استفاده نمایید. در صورتی که در روزهای آتی، پس از انجام جراحی با افزایش شدت عوارض از جمله ورم، خونریزی شدید و یا درد روبرو شدید، در اولین فرصت برای پیگیری و رفع این وضعیت با متخصص خود ارتباط برقرار نمایید و راهنمایی‌های لازم را دریافت نمایید.

⦁ مصرف انواع غذاهای نرم و ملایم مانند انواع سوپ، فرنی، پوره سیب زمینی و… به مدت ۷ الی ۱۰ روز و به هیچ عنوان از نوشیدنی و مواد غذایی با دمای خیلی بالا یا پایین استفاده نکنید.

⦁ به مدت چند روز پس از انجام هر دوره از جراحی ایمپلنت، از خوردن انواع نوشیدنی‌های حاوی کافئین، الکل و استعمال دخانیات دوری کنید؛ زیرا عوارض ناشی از جراحی ایمپلنت را به صورت قابل توجهی افزایش می‌دهد. عدم استفاده از انواع آبنبات و یخ و جویدن این مواد خوراکی؛ زیرا جویدن این خوراکی‌ها سبب ایجاد ترک و شکسته شدن روکش مصنوعی ایمپلنت می‌شود.

⦁ کاشت دندان یا همان ایمپلنت دقیقا همانند دندان‌های واقعی شما به مواظبت نیاز دارند، از این رو با کمک یک برس بسیار نرم، حداقل دو بار در طول روز دندان‌های خود را پس از وعده‌های غذایی مسواک زده و جهت انجام معاینه دندان‌های خود به صورت مرتب برای مراجعه به پزشک متخصص برنامه ریزی و مراجعه نمایید.

دلیل شکست اجزای ایمپلنت چیست؟

انجام ایمپلنت دندان چالش و البته مشکلات خاصی به همراه دارد. از مهمترین چالش‌های استفاده از روش و اجزای ایمپلنت دندان شکست است. در اکثر مواقع این شکست به دلیل خستگی در وضعیت‌های مختلف اعم از کار کردن چرخه‌ای و حرکتی اتفاق می‌افتد. در صورتی که یک ایمپلنت در برابر فشارهای بسیار زیاد واقع شود، تنها چرخه‌های کمی از فشار نیرو پیش از شکست را می‌توان تحمل کرد.

البته در صورت کم بودن فشار و تنش، تعداد بسیار زیادی که نامحدود هستند از چرخه فشار نیرو را می‌توان تحمل کرد. به صورت کلی می‌توان گفت که چهار عامل، امکان شکست خستگی در انجام ایمپلنت را به صورت قابل توجهی تحت تاثیر خود قرار خواهند داد که عبارت‌اند از:

⦁ زیست مواد

⦁ نحوه طراحی هندسی در ابعاد ماکرو

⦁ میزان تعداد چرخه‌ها

⦁ مقدار بزرگی نیرو

مهمترین مزایای انجام ایمپلنت دندان چیست؟

در صورتی که شما هر کدام از دندان‌های دائمی خود را از دست داده اید، به راحتی می‌توانید با کمک روش ایمپلنت یا همان کاشت مصنوعی، ظاهر خود را زیباتر کنید و لبخند زیبایی به چهره خود هدیه دهید که بدون شک این امر بر اعتماد به نفس شما تاثیر قابل توجهی دارد. البته این موارد تنها تعدادی از مزیت‌های ایمپلنت است که دیگر مزایای مهم آن عبارت است از:

⦁ بهتر شدن قدرت تکلم و گفتار

به دلیل آنکه اجزای ایمپلنت مخصوص دندان، در ناحیه استخوان فک به صورت کاملا ثابت قرار می‌گیرند، مانند زمان‌های قبل که دندان‌های طبیعی خود را داشتید، می‌توانید به راحتی با کمک زبان و حتی دندان‌های خویش جهت ایجاد صدا و حرف زدن استفاده نمایید.

⦁ سریع، آسان و بهتر شدن فرایند جویدن و غذا خوردن

توجه داشته باشید که ایمپلنت دندان دقیقا وظایف دندان‌های طبیعی شما را انجام می‌دهد؛ زیرا برعکس پروتزهای دندان به صورت دائم در زمان جویدن غذا داخل دهان دچار لغزش نمی‌شود.

⦁ افزایش میزان سلامت دندان و حتی دهان

از دیگر مزایای استفاده از روش ایمپلنت می‌توان به دسترسی آسان و سریع به فضای میان دندان‌ها جهت استفاده از نخ دندان و زدن مسواک اشاره کرد.

⦁ برخورداری از استحکام و دوام زیاد

متخصصان ایمپلنت، این اطمینان را به بیماران خود می‌دهند که تمامی اجزای ایمپلنت بسیار مقاوم بوده و از دوام و استحکام زیادی برخوردار است که تا آخر عمر می‌توان از آن‌ها بدون هیچ مشکلی استفاده کرد.

سخن پایانی

ما در این مطلب تلاش کردیم تا شما را با مهمترین اجزای ایمپلنت و نحوه کار با آن‌ها آشنا کنیم. همانطور که ذکر شد، فرایند ایمپلنت دندان طی مراحل مختلفی صورت می‌گیرد که در هر مرحله یکی از قطعات و اجزای ایمپلنت درون ناحیه فک قرار می‌گیرد تا انت‌ها که روکش یا همان پروتز است.

توجه داشته باشید که روش قرار دادن هر یک از اجزای ایمپلنت به صورت قابل توجهی به میزان تجربه و مهارت متخصص ایمپلنت و یا جراح مخصوص دهان و دندان وابسته است؛ چرا که در صورت‌عدم قرار گرفتن صحیح این قطعات در فک و عدم ایجاد ارتباط مناسب میان آن‌ها، شما با عوارض‌های متعددی اعم از شل شدن و یا افتادگی ایمپلنت روبرو می‌شوید. در صورتی که قصد انجام ایمپلنت دارید حتما به یک متخصص ایمپلنت و یا دندانپزشک معتبر و ماهر مراجعه نمایید.