همه چیز درباره "عصب کشی دندان کودکان"+ خطرات و عوارض آن
اهمیت "عصب کشی دندان کودکان" چیست؟ باتوجه‌به اهمیت و تأثیرات دندان‌های کودکان در رشد صحیح آنها و تاثیر آن بر دندان‌های دایمی، عصب‌کشی برای دندان‌های کودکان لازم است. عصب‌کشی‌نکردن دندان‌ها در موارد لازم می‌تواند منجر به عفونت‌های مزمن و حتی ازبین‌رفتن دندان‌ها شود. کشیدن عصب کردن دندان‌شیری کودکان برای پیشگیری از افتادن زودرس دندان‌های شیری و حفظ فضای کافی برای رشد دندان‌های دائمی ضروری است.
در صورت نیاز به عصب‌کشی‌کردن دندان‌های کودکان، متخصص عصب کشی امکان دارد از روش‌های خاصی استفاده کند تا به رشد صحیح دندان‌های کودکان کمک کند. با این توضیحات مختصر باید عنوان کرد که کشیدن عصب دندان کودک، هزینه عصب کشی دندان کودکان، عصب‌کشی‌کردن دندان‌های کودکان بدون بیهوشی و … از نگرانی‌های رایج والدین در این زمینه است که در این مقاله تلاش می‌کنیم به آن پاسخ دهیم.
آنچه در ادامه میخوانید:
عصب کشی دندان کودکان روشی معمول برای درمان دندان کودک است. هدف از این روش حفظ یکپارچگی و سلامت دندان‌های کودک و همچنین سالم نگه‌داشتن بافت لثه کنار دندان است. پر واضح است که پوسیدگی دندان یکی از شایع‌ترین علل عصب کشی کودکان است. تعلل کودکان در مسواک‌زدن هم اغلب مهم‌ترین دلیل ریشه‌ای بروز چنین پدیده‌ای است. درمان پوسیدگی دندانی که به ترمیم عصب و ریشه رسیده باشد اغلب به دو شکل رایج «پالپوتومی» و «پالپکتومی» انجام می‌شود.
پالپوتومی یک روش دندانپزشکی است و زمانی انجام می‌شود که پوسیدگی دندان کودک به بافت پالپ (عصب) برسد. در این روش قسمت عفونی بافت عصبی در قسمت تاج دندان برای جلوگیری از التهاب بیشتر و گسترش بیماری (پوسیدگی) برداشته می‌شود.
در مرحله بعد، یک ماده آرام‌بخش در داخل دندان قرار می‌گیرد تا از رشد باکتری‌ها جلوگیری کند و بافت عصبی باقی‌مانده را آرام کند. پس از اتمام پالپوتومی، دندان کودک با روکش فولادی ضدزنگ (SSC) روی دندان‌های آسیاب عقب ترمیم می‌شود تا عملکرد جویدن طبیعی خود را دوباره برقرار کند و تا زمانی که دندان دائمی بتواند جای خود را بگیرد به حفظ فضا ادامه می‌دهد.
روی دندان‌های جلویی بالایی، می‌توان یک روکش معمولی از جنس استنلس استیل یا یک روکش استیل ضدزنگ سفیدرنگ قرارداد. این روش در یک ویزیت انجام می‌شود و یک روش ایمن و توصیه شده توسط بسیاری از دندانپزشکان اطفال است.
پالپکتومی یکی از روش‌های درمانی در زمینه دندانپزشکی است که معمولاً در مواردی انجام می‌شود که عصب دندان (پالپ) دچار التهاب و عفونت شده و امکان نجات آن وجود ندارد. در این روش، پالپ دندان کاملاً حذف می‌شود تا عفونت به داخل کانال‌های ریشه دندان (پالپ دندان) واقع در ساختار دندان نگاشته نشود.
به بیان ساده تفاوت میان پالپکتومی و پالپوتومی را می‌توان چنین شرح داد: پالپکتومی برای درمان دندان‌های شیری مرده یا دندان‌های دائمی که آبسه یا عفونت پالپ دارند، صورت می‌گیرد. در این درمان، همه محتویات محفظه پالپ برداشته می‌شود درحالی‌که در پالپوتومی تنها بخش بالای پالپ که در ناحیه تاج دندان قرار دارد برداشته می‌شود.
چه جایگزین‌هایی برای عصب کشی دندان کودکان وجود دارد؟ این سؤالی است که والدین زیادی آن را می‌پرسند. یکی از دلایل این نگرانی قیمت بالای هزینه ترمیم عصب و ریشه و روکش دندان‌های کودکان است. برای نمونه هزینه کشیدن عصب دندان در کودکان ۱۴۰۰ با هزینه کشیدن عصب دندان در کودکان ۱۴۰۱ اختلاف فاحشی دارد و این افزایش روزافزون قیمت‌ها خانواده‌ها را نگران کرده است.
اکنون برای رفع این نگرانی باید بگویم که چندین جایگزین برای درمان ریشه دندان‌های کودکان وجود دارد. رایج‌ترین جایگزین‌ها شامل فلوراید درمانی، پر کردن، پالپوتومی و پوشش مستقیم پالپ است.
فلوراید تراپی برای درمان پوسیدگی در مراحل اولیه و قبل از ورود پوسیدگی به لایه خارجی مینای دندان استفاده می‌شود. در این روش دندانپزشکان از پرکننده‌ها برای پوسیدگی که در عمق محدود است استفاده می‌کنند.
از سوی دیگر پالپوتومی برای پوسیدگی شدید با قرارگرفتن در معرض عصب دندان‌شیری استفاده می‌شود و به برداشتن پالپ و استفاده از دارو قبل از قرار دادن روکش نیاز دارد. پوشش مستقیم پالپ برای درمان آسیب شدید یا پوسیدگی دندانی که پالپ را در معرض دید قرار می‌دهد استفاده می‌شود.
توجه به این نکته ضروری است که بهترین جایگزین برای درمان ریشه دندان، برداشتن دندان است، اما دندانپزشکان معمولاً به‌جای کشیدن دندان، حتی در دندان‌شیری، روت‌کانال ریشه را توصیه می‌کنند تا دندان‌شیری را تا زمانی که آماده افتادن روی آن شود حفظ کند.
گاهی والدین می‌پرسند که ترمیم عصب و ریشه در دندان کودک شش‌ساله یا ترمیم عصب و ریشه در دندان کودک ۵ساله ممکن است؟ محدوده سنی خاصی برای درمان ریشه در کودکان وجود ندارد. کودکان در هر سنی در صورت داشتن دندان آسیب‌دیده یا عفونی و یا داشتن پاکت چرکی یا آبسه در دندان می‌توانند از خدمات درمانی کشیدن عصب دندان در کودکان استفاده کنند.
روت‌کانال ریشه معمولاً فقط برای کودکانی توصیه می‌شود که دندان دائمی آسیب‌دیده یا عفونی دارند. در بیشتر موارد، دندان‌های شیری به این روش نیاز ندارند. اما گاهی اوقات وضعیت عفونت دندان‌ها چنان می‌شود که استفاده از این خدمات دندانپزشکی ضروری به نظر می‌رسد.
بااین‌حال با بزرگ‌تر شدن بچه‌ها، دندان‌های دائمی آنها شروع به در آمدن می‌کنند و ممکن است با این دندان‌های جدید در بزرگسالی دچار مشکل شوند. این مشکلات شامل حفره بین ریشه دندان یا آبسه در بالای دندان درمان شده با روت‌کانال ریشه است.
دندانپزشکان معمولاً در کودکان ۱۲ساله و بزرگ‌تر کانال ریشه انجام می‌دهند، اما بسته به آسیب یا عفونت دندان، گاهی اوقات برای کودکان کوچک‌تر هم نیازمند این درمان است. بااین‌حال اگر بتوان سن مناسبی را برای این کار معرفی کرد احتمالاً تا ۱۲ سالگی است.
اما اگر دندانپزشک کودک شما ترمیم عصب و ریشه را روی دندان‌شیری توصیه کرد ممکن است چند دلیل محکم برای این کار داشته باشد:
یک حفره عمیق روی دندان وجود دارد که عصب پالپ دندان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.
ریشه دندان در اثر جراحت یا عفونت آسیب‌دیده است.
دندان عفونی شده و پوسیدگی به پالپ دندان رسیده است.
دندان‌درد یا حساسیت زیادی به دماهای مختلف ایجاد می‌کند.
علائم متعددی وجود دارد که نشان می‌دهد کشیدن عصب دندان در کودکان برای فرزند شما ضروری است. شایع‌ترین علامت درد است. ممکن است این درد خیلی شدید باشد و یا حتی درد مبهم که در ابتدا نتوانید منشائی برای آن پیدا کنید. این درد ممکن است خودبه‌خود ایجاد شود یا اینکه یا فقط در پاسخ به یک محرک خاص باشد.
حساسیت به غذای سرد یا گرم یکی دیگر از نشانه‌های مشکلی است که می‌تواند مسیر شما را در دندانپزشکی به کشیدن عصب برساند. علائم عفونت، از جمله حساسیت لثه و تورم از دیگر نشانه‌هایی هستند که می‌توانند برای شما زنگ هشداری باشد. اگر آبسه ایجاد شود، ممکن است متوجه یک برآمدگی جوش مانند روی لثه کودک خود شوید در این صورت است که باید نگران وضعیت ریشه‌های دندانتان باشید.
سایر علائمی که کودک شما نیاز به روت‌کانال دارد شامل تب، ضعف عمومی و حساس شدن غدد لنفاوی است. علاوه بر این، اگر کودک شما گاهی از درد دندان بعد از خوردن غذای سرد یا گرم شکایت می‌کند یا اگر لکه‌های سفیدروی لثه‌هایش دیده می‌شود یا شاهد تغییر رنگ در دندان‌هایش هستید وقت آن رسیده باشد که قرار ملاقات با دندانپزشک کودکان را هماهنگ کنید.
اگر در چنین وضعیتی قرار بگیرید این سؤال پیش می‌آید که چگونه یک والدین می‌توانند فرزند خود را برای عمل ریشه آماده کنند؟
آماده‌کردن کودک برای عمل کانال ریشه می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. اما راه‌های مختلفی وجود دارد که والدین می‌توانند به کودک خود کمک کنند تا احساس راحتی بیشتری کند. یکی از بهترین راه‌ها برای آماده‌سازی کودک برای کشیدن عصب دندان این است که با عباراتی ساده فرایند کار را برای کودک توصیف کنید تا کودک بتوانند شرایط را درک کند.
والدین می‌توانند به کودک خود بگویند که دندانپزشک یا متخصص ریشه از ابزارهای کوچکی برای تمیزکردن دندان آنها استفاده می‌کند و آن را با مواد منحصربه‌فرد پر می‌کند تا به سالم ماندن دندان کمک کند. والدین همچنین می‌توانند توضیح دهند که این فرایند کمک می‌کند تا مطمئن شویم که هیچ باکتری یا عفونتی نمی‌تواند وارد دندان آنها شود و باعث درد مجدد در دندان‌ها شود.
مهم است که به کودک اطمینان دهید که همه چیز درست خواهد شد و به او زمان‌هایی را یادآوری کنید که در پی مراقبت صحیح از دندان‌ها مشکلی خبری از درد و عفونت نبوده. علاوه بر این، والدین می‌توانند با دندانپزشک فرزند خود در مورد هر گونه نگرانی در مورد کشیدن عصب دندان در کودکان صحبت کنند و اطمینان حاصل کنند که کودک آنها با این روش راحت است و آن را درک می‌کند.
مسئله دیگری که والدین نگران آن هستند پاسخ به این سؤال است که معمولاً یک عمل روت‌کانال برای یک کودک چقدر طول می‌کشد؟ چرا که گاهی لازم است عصب کشی دندان کودک ۵ساله انجام شود و نگه‌داشتن چنین کودکی روی صندلی دندانپزشکی کار سختی است.
به طور متوسط یک عمل روت‌کانال برای کودکان بسته به‌شدت آسیب یا عفونت دندان می‌تواند از ۳۰ دقیقه تا یک ساعت یا بیشتر طول بکشد. البته دندانپزشکان می‌توانند چارچوب زمانی مشخص‌تری را بر اساس وضعیت ویژه کودکان ارائه کنند.
اگر کودک نمی‌تواند برای مدت طولانی بی‌حرکت بنشیند، مثل زمانی که می‌خواهید کشیدن عصب در دندان کودک ۳ساله را انجام دهید، درمان را می‌توان تقسیم‌بندی کرد تا اطمینان حاصل شود که کودک مراقبت‌های موردنیاز خود را دریافت می‌کند.
این فرآیند معمولاً حدود یک ساعت طول می‌کشد تا دندان آسیب‌دیده بی‌حس شود و برای این کار هم از بی‌حسی موضعی استفاده می‌شود. برخلاف روت‌کانال‌های بزرگسالان که کل بافت پالپ را از بین می‌برند، پالپوتومی دندان‌شیری فقط شامل درمان جزئی عصب می‌شود. بنابراین، این روش به‌طورکلی برای کودکان بسیار سریع‌تر و کمتر تهاجمی است.
کشیدن عصب دندان در کودکان به‌طورکلی برای کودکان و بزرگسالان بی‌خطر است. بااین‌حال، مانند هر روش پزشکی، برخی از خطرات و عوارض مرتبط با درمان ریشه برای کودکان هم وجود دارد. در اینجا برخی از خطرات و عوارض بالقوه‌ای که والدین باید از آنها آگاه باشند آورده شده است:
حساسیت دندان: حساسیت دندان یکی از شایع‌ترین شکایات پس از درمان ریشه است. این حساسیت می‌تواند ناشی از، ازدست‌دادن عصب طبیعی دندان باشد.
درد، تورم و عفونت: این یک عارضه نادر است اما ممکن است پس از عمل ریشه ایجاد شود. اگر کودک شما هر یک از این علائم را تجربه کرد، فوراً با دندانپزشک یا متخصص ریشه تماس بگیرید.
خطرات بیهوشی: بیهوشی به‌طورکلی بی‌خطر است، اما گاهی برای برخی از کودکان خطرآفرین است. بیهوشی معمولاً در کوتاه‌مدت، بیهوشی می‌تواند باعث تهوع، استفراغ و سرگیجه شود. کشیدن عصب دندان در کودکان با بیهوشی باعث نگرانی کودکان می‌شود.
آسیب به بافت‌های مجاور: مایع تمیزکننده مورداستفاده برای تمیزکردن ریشه ممکن است وارد بافت‌های مجاور شده و باعث تورم، کبودی یا عفونت شود. نوک وسیله‌ای که برای تمیزکردن ریشه استفاده می‌شود نیز ممکن است پاره شده و در دندان‌گیر کند.
توجه به این نکته ضروری است که این خطرات و عوارض نادر هستند و اکثر کودکان پس از عمل ریشه هیچ مشکلی را تجربه نمی‌کنند. والدین باید با دندانپزشک یا متخصص ریشه کودک خود در مورد هر گونه نگرانی که ممکن است داشته باشند صحبت کنند و اطمینان حاصل کنند که کودک آنها با این روش راحت است و آن را درک می‌کند.
با این اوصاف شاید برخی به دنبال جایگزینی برای کشیدن عصب در دندان‌های کودکان باشند. چندین جایگزین برای کشیدن عصب دندان در کودکان وجود دارد. در اینجا برخی از رایج‌ترین جایگزین‌ها آورده شده است:
پالپوتومی: یک جایگزین رایج برای روش سنتی کانال ریشه برای کودکان است. در طی پالپوتومی، دندانپزشک بافت پالپ عفونی را از تاج دندان خارج می‌کند و بافت پالپ سالم موجود در کانال‌های ریشه را دست‌نخورده باقی می‌گذارد. این روش معمولاً برای دندان‌های شیری استفاده می‌شود و نسبت به کانال ریشه کمتر تهاجمی است.
پوشش مستقیم پالپ: این روش برای درمان دندان‌هایی که آسیب‌دیده یا پوسیده شده‌اند اما هنوز عفونتی ایجاد نکرده‌اند استفاده می‌شود. در طی یک درپوش مستقیم پالپ، دندانپزشک یک پرکننده دارویی را روی پالپ در معرض قرار می‌دهد تا به بهبود آن و جلوگیری از آسیب بیشتر کمک کند.
کشیدن دندان: در برخی موارد، دندان ممکن است بیش از حد آسیب‌دیده یا پوسیده باشد که نمی‌توان آن را با کانال ریشه یا روش‌های دیگر نجات داد. در این موارد ممکن است نیاز به کشیدن دندان باشد.
هیدروکسید کلسیم: این ماده پرکننده دارویی است که می‌تواند برای کمک به بهبود دندان‌های آسیب‌دیده یا پوسیده استفاده شود. اغلب همراه با سایر روش‌ها، مانند پالپوتومی یا پوشش مستقیم پالپ استفاده می‌شود.
روت‌کانال یک روش دندانپزشکی است که برای ترمیم و نجات دندان آسیب‌دیده یا عفونی به‌جای برداشتن آن انجام می‌شود. در اینجا مراحل مربوط به کشیدن عصب دندان در کودکان به ترتیب بیان می‌شود:
تشخیص: قبل از شروع عمل ریشه دندان، دندانپزشک شما از دندان آسیب‌دیده عکس اشعه ایکس می‌گیرد تا میزان آسیب را مشخص کند و مطمئن شود که درمان ریشه گزینه درمانی مناسب است.
بی‌حسی: بی‌حسی موضعی برای بی حس‌کردن دندان عفونی و لثه‌های اطراف انجام می‌شود. در برخی موارد، اگر با اضطراب دندانی دست‌وپنجه نرم می‌کنید، آرام‌بخش نیز ممکن است توصیه شود.
قراردادن سد دندانی: قبل از شروع درمان ریشه، یک سد لاستیکی کوچک بر روی ناحیه قرار می‌گیرد. این کار دندان را ایزوله کرده و در طول عمل تمیز و خشک نگه می‌دارد.
برداشتن پالپ: دندانپزشک شما یک ورقه لاستیکی در اطراف دندان قرار می‌دهد تا از خشک‌شدن آن در طول درمان مطمئن شود. پس از آن، پالپ ملتهب یا عفونی از دندان خارج می‌شود.
تمیزکردن و شکل‌دادن به کانال ریشه: پس از برداشتن پالپ، دندانپزشک شما کانال ریشه را با استفاده از یک سری فایل‌های کوچک تمیز و بزرگ می‌کند تا آنها را به شکل منظم درآورد تا بتوان آنها را پر کرد. این بخش از درمان ممکن است چندین ساعت طول بکشد و ممکن است نیاز باشد که طی چند ویزیت انجام شود.
پر کردن و آب‌بندی فضا: هنگامی که کانال ریشه تمیز و شکل داده شد، آن را با یک ماده لاستیک مانند به نام گوتاپرکا پر و مهروموم می‌کنند.
ترمیم: پس از عمل کانال ریشه، شما به دندانپزشک خود مراجعه می‌کنید، تاج دندان یا ترمیم دیگری را روی دندان قرار می‌دهد تا از آن محافظت کند و آن را به عملکرد کامل بازگرداند.
سخن پایانی
مضرات عصب کشی دندان کودکان به اندازه ای نیست که از اهمیت آن غافل شوید. دندان‌های شیری کودکان مانند دندان‌های دائمی هستند. پس باید به درستی از آنها نگهداری شود. دندانی که دچار پوسیدگی می‌شود نباید به حال خود رها شود. اگر شدت پوسیدگی و آسیب به اندازه ای باشد که با کشیدن عصب هم نتوان آن را درمان کرد، دندانپزشک مجبور به کشیدن دندان کودک می‌شود.
بعد از کشیدن عصب، رعایت‌کردن بهداشت دهان و دندان بسیار مهم است. مسواک‌زدن دو بار در روز، استفاده از نخ دندان و مراقبت‌های دندان مرتب کمک به پاک‌سازی مناسب دهان و پیشگیری از عفونت‌ها و مشکلات بیشتر می‌کند. هدف از تغذیه سالم بعد از کشیدن عصب دندان، تأمین‌کردن مواد غذایی موردنیاز برای بهبود سریع‌تر و ترمیم درست دندان است.
کشیدن عصب دندان‌های کودکان کار سختی است. هم برای والدین، هم کودکان و هم دندانپزشکان. برای همین انجام آن به خدمات پزشکی مناسبی نیاز دارد. اگر نگران هزینه عصب کشی دندان کودکان هستید و به دنبال پزشکان خوبی برای کشیدن عصب و روکش دندان‌های کودکان می‌گردید ما می‌توانیم کلینیک خود را به شما معرفی کنیم.